«Swatting» - Don’t make the call[1]

Γρηγορία Πανταζοπούλου, ΜΔE

 

Όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα[2], το διαδίκτυο και οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών αποτελούν πλέον εργαλεία για τη διάπραξη εγκληματικών πράξεων. Άλλοτε είναι απλά το μέσο για τη διάπραξη ενός «παραδοσιακού» εγκλήματος, το οποίο θα μπορούσε να τελεστεί και με άλλα μέσα, άλλοτε όμως αποτελούν τον απαραίτητο όρο για την τέλεση του εγκλήματος, το οποίο χωρίς αυτά δεν θα μπορούσε να τελεστεί, οπότε μιλάμε πλέον για διακριτό έγκλημα[3].

Το ντοκιμαντέρ «Web of Make Believe: Death, Lies and the Internet», το οποίο φιλοξενείται στο Netflix[4], εξερευνά τους τρόπους, μέσω πέντε πραγματικών υποθέσεων που απασχόλησαν τις Η.Π.Α. και αφορούν περιπτώσεις απάτης μέχρι υποκίνησης βίας, με τους οποίους το διαδίκτυο έχει χρησιμοποιηθεί για τη διάπραξη εγκλημάτων.

 Μία από τις πέντε περιπτώσεις που εξερευνήθηκαν στη σειρά έξι επεισοδίων είναι αυτή του θανάτου του Andrew Finch[5].

Στη Wichita της πολιτείας του Κάνσας το 2017, ο 28χρονος Finch πέθανε αφού πυροβολήθηκε κατά λάθος έξω από το σπίτι του από έναν αστυνομικό. Πώς όμως έφτασε η αστυνομία έξω από το σπίτι του Finch και γιατί τον πυροβόλησαν θανάσιμα;

Όλα ξεκίνησαν με έναν αγώνα Call of Duty: WWII[6] μεταξύ του 19χρονου Casey Viner, που κατοικούσε στο Cincinnati, και του 20χρονου Shane Gaskill, κατοίκου της Wichita, οι οποίοι την 28.12.2017 έπαιζαν ως συμπαίκτες το διαδικτυακό παιχνίδι, σε ιστότοπο που επέτρεπε τον ανταγωνισμό με έπαθλο 1,5 δολάριο ΗΠΑ. Οι δύο παίκτες κατέληξαν σε λογομαχία στο τέλος του παιχνιδιού, καθώς ο Gaskill έκανε ένα λάθος που προκάλεσε την ήττα τους. Η αψιμαχία τους γρήγορα μεταφέρθηκε από τον εικονικό κόσμο του παιχνιδιού και κλιμακώθηκε σε βία στον πραγματικό κόσμο.

Photo by Fredrick Tendong on unsplash

Οι τηλεφωνικές φάρσες ως αξιόποινες πράξεις

Ως «Swatting» ορίζεται η ψευδής αναφορά, χρησιμοποιώντας κυρίως τεχνολογικά μέσα και εφαρμογές, στις αστυνομικές αρχές με σκοπό αυτές να τρομοκρατήσουν, συλλάβουν ή και βλάψουν τρίτο πρόσωπο. Στις ΗΠΑ αποτελεί από το 2015 ομοσπονδιακό αδίκημα, που επισύρει ακόμα και ποινή ισόβιας κάθειρξης. Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία «Όποιος, με σκοπό να προκαλέσει μια επείγουσα απάντηση από οποιαδήποτε υπηρεσία επιβολής του νόμου, ελλείψει περιστάσεων που απαιτούν μια τέτοια απάντηση, χρησιμοποιεί ένα σύστημα τηλεπικοινωνιών, τα ταχυδρομεία ή οποιαδήποτε άλλη ενδοπολιτειακή ή αλλοδαπή εμπορική υπηρεσία για να μεταδώσει εν γνώσει του ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες υποδεικνύοντας ότι έχει λάβει χώρα, λαμβάνει χώρα ή θα λάβει χώρα συμπεριφορά που μπορεί εύλογα να θεωρηθεί ότι συνιστά παραβίαση οποιουδήποτε πολιτειακού ή ομοσπονδιακού ποινικού νόμου ή ότι θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία ή ασφάλεια, τιμωρείται (1) εάν προκύψει αντίδραση έκτακτης ανάγκης, με πρόστιμο σύμφωνα με τον παρόντα τίτλο ή φυλάκιση όχι περισσότερο από 5 χρόνια ή και τα δύο, (2) εάν προκύψει σοβαρή σωματική βλάβη (όπως ορίζεται στο άρθρο 1365), με πρόστιμο βάσει αυτού του τίτλου ή φυλάκιση όχι μεγαλύτερη από 20 χρόνια ή και τα δύο, (3) εάν προκύψει θάνατος, με πρόστιμο βάσει αυτού του τίτλου ή φυλάκιση για πολλά χρόνια ή ισόβια ή και τα δύο, (4) σε κάθε άλλη περίπτωση, με πρόστιμο βάσει αυτού του τίτλου ή φυλάκιση όχι περισσότερο από 1 έτος, ή και τα δύο» [7]. Σύμφωνα με το FBI, το φαινόμενο απασχολεί τις αμερικανικές ομοσπονδιακές αρχές ήδη από το 2008[8]. Η ονομασία προέρχεται από το  SWAT[9], ήτοι από το τμήμα ειδικών όπλων και τακτικών της αστυνομίας των ΗΠΑ- το είδος αστυνομικής μονάδας που συνήθως καλείται να αντιμετωπίσει καταστάσεις ομηρίας, επικίνδυνων εγκληματιών, ελεύθερων σκοπευτών και παρόμοιες περιπτώσεις, που ξεπερνούν τις δυνατότητες των τακτικών δυνάμεων της αστυνομίας.

Πηγή www.lorainpolice.com

Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, η εν λόγω πρακτική, δηλαδή, με απλά λόγια, να αναφέρει ο δράστης ψευδώς στις αρχές εγκληματικές πράξεις που οδηγούν στην επέμβαση των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας σε ανυποψίαστους τρίτους, φαίνεται πως ήταν συνηθισμένη μεταξύ των παικτών videogames και χρησιμοποιούνταν κατά κόρον για να εκδικηθούν αντιπάλους, να γελοιοποιήσουν ανταγωνιστές (ειδικά όταν το περιστατικό λάμβανε χώρα σε ζωντανή μετάδοση) ή να διακόψουν – απλά για διασκέδαση – τη διεξαγωγή τουρνουά και άλλων σχετικών εκδηλώσεων.

Call of death

Ο 25χρονος Tyler R. Barriss από το Los Angeles της Καλιφόρνια ήταν ήδη το 2017 ένας «serial-Swatter». Το 2015 είχε καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης δύο ετών για σωρεία περιστατικών, όπου κυρίως προκαλούσε εκκενώσεις κτιρίων (σχολείων, τηλεοπτικών σταθμών κοκ) με απειλή βόμβας[10]. Δεινός παίκτης βιντεοπαιχνιδιών και ο ίδιος, ήταν γνωστός και διαβόητος για τις πράξεις του στην κοινότητα (είχε δεχθεί και ο ίδιος «Swatting» από συμπαίκτη του στο βιντεοπαιχνίδι Halo και το είχε διαπράξει εις βάρος άλλων πολλές φορές), μετά δε την αποφυλάκισή του το 2017 συνέχισε απτόητος τη δράση του, συχνά κατόπιν αιτήματος άλλων με αντίστοιχη χρέωση των υπηρεσιών του, ενώ διατηρούσε λογαριασμούς στο Twitter με διάφορα σχετικά ψευδώνυμα («SWAuTistic», «FlexingSwatter» κοκ). Χρησιμοποιώντας τεχνολογίες VoIP[11], προκαλούσε την επέμβαση των αρχών σε διάφορα σημεία ανά τις ΗΠΑ, νιώθοντας, σύμφωνα με τις δηλώσεις του στο ντοκιμαντέρ, «αήττητος» και «ασταμάτητος».

Ύστερα από τον καβγά του με τον Gaskill, ο Viner, προκειμένου να τον εκδικηθεί για την ήττα τους στο Call of Duty, αποφάσισε να στείλει στην κατοικία του Gaskill μια μονάδα SWAT. Μόνο που δεν προέβη ο ίδιος στην κλήση, αλλά απευθύνθηκε στον «SWAuTistic», δηλαδή στον Barriss, ο οποίος αποδέχτηκε την πρόκληση και, ακολουθώντας στο Twitter τον Gaskill, κατάφερε και απέσπασε τη διεύθυνση – όπως νόμιζε – του τελευταίου, που, γνωρίζοντας τη φήμη του Barriss, είχε καταλάβει ποιες ήταν οι προθέσεις του. Έτσι, του έδωσε την παλιά διεύθυνσή του στη Wichita, και τον προκάλεσε να «κάνει κάτι για αυτό».

Ο Barriss κάλεσε την Άμεση Δράση αναφέροντας ότι, ύστερα από διαπληκτισμό μεταξύ των γονέων του, πυροβόλησε τον πατέρα του, δίνοντας ως διεύθυνση του περιστατικού αυτή που του παρείχε ο Gaskill, τον αριθμό 1033 της οδού W. McCormick στη Wichita, πιστεύοντας ότι έφερε εις πέρας ένα ακόμα επιτυχημένο «Swatting» εις βάρος του Gaskill.

Ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας κατευθύνθηκαν στη δοθείσα διεύθυνση, με την εντύπωση ότι υπήρχε σοβαρή απειλή και ένοπλος δράστης. Ακούγοντας τη φασαρία, ο Andrew Finch, ο οποίος βρισκόταν στην κατοικία του, τη μονοκατοικία του αριθμού 1033 της οδού W. McCormick, με την οικογένειά του και ένα φίλο, άνοιξε την πόρτα και βγήκε στο πλατύσκαλο για να δει τι συμβαίνει. Επτά δευτερόλεπτα μετά, ένας αστυνομικός πυροβόλησε θανάσιμα τον Finch.

Ήταν η πρώτη φορά που το «Swatting» κατέληξε σε θάνατο.

Η ταυτότητα των δύο παικτών και του Barriss δεν άργησε να αποκαλυφθεί, καθώς ο τελευταίος δήλωσε στο Twitter ότι αυτός είχε κάνει το θανατηφόρο «Swatting», με αποτέλεσμα να ξεσπάσει θύελλα αντιδράσεων εις βάρος του, την οποία προσπάθησε να κατευνάσει ακόμα και με διαδικτυακή συνέντευξη στο YouTube[12]. Χρήστης του Twitter έγραψε ότι πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο που είχε καταδικαστεί για τις υποθέσεις «Swatting» το 2015, και πράγματι, ώρες αργότερα, η αστυνομία του Los Angeles συνέλαβε τον Barriss στη Δημόσια Βιβλιοθήκη, όπου σύχναζε για να χρησιμοποιεί το WiFi για τις πράξεις του.

Οι ποινές

Τον Μάρτιο και τον Σεπτέμβριο του 2019, το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Wichita καταδίκασε δύο από τους εμπλεκόμενους σε αυτή την πρωτοφανή υπόθεση.

Ο Tyler Barriss καταδικάστηκε, αφού είχε ήδη δηλώσει την ενοχή του τον Νοέμβριο του 2018, σε κάθειρξη 20 ετών για ψευδή αναφορά στις αρχές («Swatting») που κατέληξε σε θάνατο, για cyberstalking και συμμετοχή σε συνομωσία, ενώ του αποδόθηκαν και άλλες (συνολικά 51!) κατηγορίες για «Swatting» και απειλές. Η ποινή που του επιβλήθηκε θεωρείται μέχρι στιγμής η μεγαλύτερη που έχει επιβληθεί στις ΗΠΑ για αυτού του είδους τις εγκληματικές πράξεις[13].

Tyler Barriss, Πηγή nbcnews.com

Ο Casey Viner καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 15 μηνών, αφού είχε δηλώσει ένοχος για τις κατηγορίες της συμμετοχής σε συνομωσία και παρακώλυσης της δικαιοσύνης[14].

Casey Viner, Πηγή cnn.com

 

Ο Shane Gaskill δήλωσε ένοχος τον Μάιο του 2022 για την κατηγορία της διαδικτυακής απάτης και αναμένεται η απόφαση για την ποινή του[15].

Shane Gaskill, Πηγή www.wibw.com

Μην κάνεις την κλήση!

Ανεξάρτητα από το χειρισμό της υπόθεσης από την αστυνομία και τις ευθύνες της για το θάνατο του Andrew Finch, η περίπτωση αυτή ήταν που έβαλε το «Swatting» στο προσκήνιο ως εν γένει εγκληματική συμπεριφορά, οι διωκτικές αρχές κλήθηκαν να εντοπίσουν όλους τους εμπλεκόμενους και η δικαιοσύνη να αντιμετωπίσει δεόντως τις επιμέρους αξιόποινες συμπεριφορές. Αν και ως φαινόμενο έχει παρουσιαστεί πριν πολλά χρόνια, η σύνδεσή του με την κοινότητα των παικτών βιντεοπαιχνιδιών[16], τα μέσα και η εν γένει εκτεταμένη χρήση προηγμένων τεχνολογιών, του διαδικτύου και διαφόρων εφαρμογών που χρησιμοποιούν οι δράστες προκειμένου να επικοινωνήσουν, να εκτελέσουν την πράξη και να αναλάβουν την ευθύνη για αυτή, φροντίζοντας να μην εντοπιστούν από τις αρχές, το έχουν καταστεί ιδιαίτερο αδίκημα, που, όπως προσφάτως αποδείχθηκε, μπορεί να έχει σοβαρότατες συνέπειες.

Γρηγορία Πανταζοπούλου, Δικηγόρος, ΜΔ Ποινικού Δικαίου και Αντεγκληματικής Πολιτικής στην Ευρώπη, Πανεπιστήμιο Paris 1 Panthéon-Sorbonne