ΤΕΥΧΟΣ #19 ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Ο Nονός του Χάρλεμ

Εμμανουήλ Σ. Καρούσος, ΜΔΕ

 

Η ζωή του Ellsworth Raymond “Bumpy”[1] Johnson, δεν είναι μια ακόμη τυπική ιστορία βίας, δολοφονιών, δολοπλοκίας και παιχνιδιών εξουσίας για την επικράτηση του ισχυρότερου. Πως θα μπορούσε άλλωστε από την στιγμή που ο Johnson πέραν από πολύ σκληρός κακοποιός ήταν δεινός σκακιστής, μελετητής της Ιστορίας και της Φιλοσοφίας ενώ ταυτόχρονα είχε ταλέντο στην ποίηση. Μάλιστα μερικά από τα ποιήματα του είχαν εκδοθεί κατά την περίοδο της Αναγέννησης του Χάρλεμ. [2]

Γεννημένος στις 31 Οκτωβρίου 1905 στο Charleston της Νότιας Καρολίνας, βίωσε από πολύ νωρίς τον φυλετικό ρατσισμό αλλά και τις προεκτάσεις αυτού μιας και στην τρυφερή ηλικία των 10 ετών εγκατέλειψε την γενέτειρα του μαζί με την οικογένεια του υπό τον φόβο αντιποίνων, καθώς ο αδελφός του κατηγορούνταν για την δολοφονία ενός λευκού άντρα. Εύλογα κατανοεί κάποιος την επικινδυνότητα της κατάστασης, την ίδια στιγμή που ο φυλετικός διαχωρισμός ήταν νομίμως κατοχυρωμένος, ενώ δεν έλειπαν και οι δολοφονίες με θύματα πολλούς Αφρό-Αμερικανούς.

Μεγαλώνοντας ο Bumpy Johnson συγκρουόταν ολοένα και περισσότερο με τους λευκούς συνομήλικούς του στο Harlem, στο οποίο κατοικούσε μαζί με την μεγαλύτερη αδελφή του, Mabel. Στην μετεφηβική ηλικία «έμπλεξε» με το νόμο, με τον οποίο δεν έμελλε να ξεμπλέξει ποτέ. Μέχρι τα 30 περίπου είχε περάσει την μισή ζωή του ως έγκλειστος σε διάφορα ιδρύματα.[3]

Το 1932 μετά την αποφυλάκιση του, και ενώ βρισκόταν σε άθλια οικονομική κατάσταση, γνωρίζει την πανίσχυρη Stephanie St. Clair[4], η οποία δραστηριοποιούνταν στον παράνομο τζόγο, «δουλεύοντας» για εκείνη ως προσωπικός σωματοφύλακας και όχι μόνο. Ανέλαβε ακόμη την οργάνωση όλων των επιθέσεων ενάντια στην συμμορία του Dutch Schultz[5] , σε έναν πολύχρονο πόλεμο κατά τον οποίο υπήρξαν περισσότερα από 40 θύματα. Οι δρόμοι τους χώρισαν μόνο μετά την δολοφονία του Schultz, από μέλη της συμμορίας του Lucky Luciano[6] και την προσωρινή εκεχειρία μεταξύ των δύο εγκληματικών οργανώσεων. Από εκείνο το σημείο και έπειτα ο Johnson θα αποκτούσε περισσότερη δύναμη, περισσότερες γνωριμίες και θα εμπλεκόταν ενεργά με την κοινωνική ζωή της πόλης.

Το εγκληματικό προφίλ και οι διασυνδέσεις του Bumpy Johnson

Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα ο Ellsworth Johnson, πέραν του τζόγου και των επιθέσεων εναντίον του Dutch Schultz, στην αρχή της εγκληματικής του καριέρας διέπραξε αρκετές μικροκλοπές και διαρρήξεις. To 1952 στην ηλικία των 47 ετών, ευρισκόμενος στο απόγειο των εγκληματικών του δραστηριοτήτων, κατηγορήθηκε ακόμη για εμπόριο ναρκωτικών και συγκεκριμένα ηρωίνης, καταλήγοντας να εκτίει ποινή 15 ετών στις φυλακές του Alcatraz.[7] Το 1963, έχοντας εκτίσει τα 2/3 της ποινής του, αφήνεται ελεύθερος με αναστολή. Τέλος το 1965, προχώρησε σε καθιστική διαμαρτυρία εντός ενός τοπικού αστυνομικού τμήματος εξαιτίας της συνεχούς στοχοποίησης και παρακολούθησης του από τις αστυνομικές αρχές.[8]

Ένα άτομο με ισχύ και οικονομική ευρωστία όπως ο Bumpy Johnson δεν θα μπορούσε να μην έχει και ισχυρές διασυνδέσεις τόσο στην κοινωνική ζωή του Harlem όσο και σε εκείνη του υποκόσμου. Πέραν της σχέσης του με την Stephanie St. Clair, υπήρξε και μέντορας ενός άλλου εμπόρου ναρκωτικών, του Frank Lucas.[9] Μάλιστα ο Lucas υπήρξε ο μεγαλύτερος Αφρό – Αμερικανός έμπορος ηρωίνης από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι υποστηρίζουν πως δεν υπήρξε ισχυρότερος Αφρό -Αμερικανός βαρόνος από εκείνον.[10]

Ζώντας μια διπλή ζωή και όχι μόνο αυτή του εγκλήματος, ο Johnson υπήρξε ενεργό μέλος της Αφρό – Αμερικανικής κοινότητας του Harlem. Ενίσχυε οικονομικά τους αδυνάτους μέσω δωρεών ή παροχής δωρεάν γευμάτων και ρουχισμού.[11] Ακόμη συνδεόταν με τον Malcolm X[12] με μακρά φιλία από την εποχή που ο δεύτερος έβγαζε τα προς το ζην μέσα από παράνομες δραστηριότητες.[13]

Αξίζει να σημειωθεί ακόμη πως ο Bumpy Johnson κατάφερε να είναι ένας από τους πρώτους Αφρό – Αμερικανούς εκατομμυριούχους αλλά και να γίνει εξώφυλλο στο περιοδικό Jet.

Ένας άντρας γεμάτος αντιθέσεις

Είναι γεγονός πως αρκετοί βαρόνοι των ναρκωτικών στο παρελθόν ανέπτυξαν πλούσια ανθρωπιστική δράση με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό του Pablo Escobar. Εύλογα λοιπόν ούτε ο Bumpy Johnson θα αποτελούσε εξαίρεση, μόνο που εκείνος συγκέντρωνε και άλλα χαρακτηριστικά τα οποία δεν ήταν εύκολο να παραγνωριστούν.

Στην δημοφιλή σειρά Godfather of Harlem, ο Forest Whitaker υποδυόμενος τον Johnson στον πρωταγωνιστικό ρόλο καταφέρνει να περάσει το μήνυμα του πολυδιάστατου Bumpy, ενός ανθρώπου ο οποίος εμφανίζεται να είναι ένας καμβάς γεμάτος χρώματα, διαφορετικά μεταξύ τους, με τέτοιο τρόπο αναμεμειγμένα τα οποία να αναδύουν μια αρμονία. Παρουσιάζεται λοιπόν να μελετά Shakespeare, Nietzche και να παίζει σκάκι.[14] Η εικόνα αυτή του μοντέρνου φιλοσόφου ο οποίος μπορεί να “πατά” μεταξύ δύο κόσμων τόσο αριστοτεχνικά τον καθιστά αυτόματα μια γοητευτική φιγούρα για τον θεατή. Αν στα παραπάνω συνυπολογιστούν δε και τα προαναφερθέντα περί φιλανθρωπικής δράσης,  οικονομικής ενίσχυσης της Αφρό - Αμερικανικής κοινότητας του Harlem αλλά και της δωρεάς γευμάτων, τότε συμπληρώνεται το puzzle ενός αντί - ήρωα, ο οποίος ναι μεν δεν είναι άγιος αλλά τα βάζει με όσους εν δυνάμει θα ήθελαν να εκμεταλλευτούν τον λαό του.

Για να προχωρήσω την σκέψη μου ένα βήμα μακρύτερα, ο Bumpy Johnson θα μπορούσε να θεωρηθεί απειλή για τους Λευκούς και ευεργέτης για τους Αφρό - Αμερικανούς. Μάλιστα αντίστοιχη νύξη γίνεται στο επεισόδιο της σειράς με τίτλο Man of the Year, όταν ο Malcolm X (υποδυόμενος από τον Nigel Thatch), σε μια κατ' ιδίαν συνάντηση τους, του επισημαίνει ακριβώς αυτές τις αντιθέσεις του χαρακτήρα του για να λάβει την αφοπλιστική απάντηση πως (ο Bumpy Johnson) γνωρίζει πως λειτουργεί ο κόσμος και για αυτό το λόγο προσαρμόζεται αναλόγως.

Άρα συναντούμε, στην τηλεοπτική μεταφορά του, έναν άνθρωπο ο οποίος χρησιμοποιεί τις παράνομες δραστηριότητες του ως όχημα για την βελτίωση του επιπέδου ζωής της περιοχής στην οποία ζει. Το οξύμωρο είναι πως ενώ έχει προσωπικό (οικονομικό) όφελος από την καταστροφή της κοινότητας του, μιας και την έχει γεμίσει ναρκωτικά, την προστατεύει από εξωτερικές απειλές, τακτική η  οποία μπορεί να ιδωθεί και ως μια πράξη εξαγνισμού για τα δεινά τα οποία ο ίδιος νωρίτερα προκαλεί.

Συνήθως οι Αφρό - Αμερικανοί γκάνγκστερ παρουσιάζονται στερεοτυπικά και μονόπλευρα στην έβδομη τέχνη, ως κάποιοι οπορτουνιστές, οι οποίοι μόνο να απομυζούν ξέρουν, καταπατώντας κάθε ηθικό φραγμό.[15] Ο Johnson παρόλα αυτά “δικαιολογεί” την επιλογή του να αναμειχθεί με την άλλη πλευρά του νόμου, όταν σε νεαρή ηλικία ακόμη δεν του χορηγήθηκε υποτροφία για σπουδές Νομικής λόγω του χρώματος του δέρματος του.[16]

Αντί επιλόγου…

Προς μεγάλη έκπληξη εμού, αλλά και των θιασωτών της άποψης, ότι οι βαρόνοι συνήθως πεθαίνουν βίαια, o Ellsworth Raymond “Bumpy” Johnson δεν είχε αιματηρή κατάληξη. Αντιθέτως έφυγε από φυσικά αίτια – ανακοπή καρδιάς – στις 7 Ιουλίου 1968 σε ηλικία 62 ετών, στο Wells Restaurant του Harlem, ενώ προηγουμένως είχε γευματίσει.[17]

Εκείνο που έχει σημασία όμως είναι το χρονικό σημείο κατά το οποίο φεύγει από την ζωή συνεπικουρούμενο από την πολυπλοκότητα του χαρακτήρα του. Το 1968 είναι ένα έτος με έντονη πολιτική χροιά και ζυμώσεις τόσο παγκοσμίως όσο και στις ΗΠΑ. Ειδικότερα αν σκεφτούμε τις κινητοποιήσεις των φοιτητών και δη των Αφρό – Αμερικανών αλλά και την ίδρυση κινημάτων για την προάσπιση των δικαιωμάτων του Μαύρου λάου.

Ανακύπτουν λοιπόν πολύ γρήγορα μερικά ερωτήματα όπως, πως θα μπορούσε να επηρεάσει ένας γκάνγκστερ τα πολιτικά και κοινωνικά κινήματα της εποχής; Θα αρκούσε μόνο η οικονομική συμβολή και παροχή προστασίας σε αυτά; Και βαθύτερα αναφορικά με τον Johnson, μπορεί  κάποιος ο οποίος βρίσκεται στην άλλη πλευρά του νόμου να διαθέτει πολιτική άποψη και δράση; Τα ανωτέρω ερωτήματα θα μπορούσαν να απαντηθούν ευκολότερα στην περίπτωση που ο Bumpy Johnson δεν πέθαινε εκείνη την περίοδο αλλά ταυτόχρονα αποφάσιζε να εμπλακεί με τα πολιτικά δρώμενα της εποχής.

Η συμπλεγματική ιστορία του όμως μπορεί να ιδωθεί και με αυστηρά κοινωνιολογικούς όρους. Εκκινώντας με την χρήση του όρου «εκλεκτική συνάφεια» [18], όρο τον οποίο χρησιμοποίησε πρώτος ο Μax Weber στο έργο του The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism, (1905)[19] για να εξηγήσει την απήχηση των διδασκαλιών ενός θρησκευτικού ρεύματος, όπως αυτό του Προτεσταντισμού σε ένα οικονομικό μοντέλο, εκείνο του Καπιταλισμού. Η υπακοή σε έναν ισχυρό αξιακό κώδικα (θρησκεία) με ορισμένα οικονομικά κατά βάση κριτήρια (συσσώρευση πλούτου, υπερεργασία κλπ) συνέδεε τους συμμετέχοντες μεταξύ τους, έστω και αν εκείνοι αγνοούσαν ή δεν μπορούσαν να αντιληφθούν την ύπαρξη αυτής της σχέση.

Κατά παρόμοιο τρόπο ο Bumpy Johnson κατείχε μια ορισμένη κοινωνική θέση -οικονομικά εύπορος ΑφροΑμερικανός σε μια εποχή διακρίσεων και ρατσισμού, με ροπή στην παραβατικότητα, παρόλα αυτά πολύ υψηλά ιεραρχικά στην κοινωνική σκάλα μιας ΑφροΑμερικανικής κοινότητας για τα δεδομένα της εποχής- οι πράξεις του οποίου συνδέονταν άμεσα με το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο είχε μεγαλώσει και δρούσε. Η δράση του νομιμοποιούνταν γιατί είχε την αποδοχή, ως επί το πλείστον, των μελών της κοινότητας του, με τους οποίους μοιραζόταν κοινές αξίες και βιώματα. Παρόλα αυτά η προστασία αλλά και η οικονομική βοήθεια που παρείχε, για παράδειγμα, στους απόρους του Harlem έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με το  εγκληματικό του προφίλ. Θα λέγαμε λοιπόν πως το Harlem υπήρξε το άβατο του Bumpy Johnson ο οποίος φαινόταν να έχει σχεδόν τον πλήρη έλεγχο αυτού. Για να καταφέρει κάτι τέτοιο αντλούσε την επιρροή του από ορισμένα δίκτυα εξουσίας.

O Michael Mann στο έργο του “The Sources of Social Power”[20] ορίζει την κοινωνία ως πολλαπλά, επικαλυπτόμενα, αλληλοεπιδρώμενα δίκτυα ανθρώπων, οργανωμένα στην επιδίωξη οικονομικής, ιδεολογικής, στρατιωτικής και πολιτικής ισχύος. Η εξουσία που πηγάζει από αυτή την ισχύ αφορά την ικανότητα μας να πραγματώνουμε και να επιδιώκουμε τους στόχους μας με τον έλεγχο του περιβάλλοντος μας. Άρα για να αποκτήσει κάποιος εξουσία αρκεί να έχει τα ιδεολογικά, τα πολιτικά, τα οικονομικά είτε ακόμη και τα στρατιωτικά μέσα για να το επιτύχει. Οδηγούμαστε λοιπόν στην συγκέντρωση κοινωνικής εξουσίας, η οποία μπορεί να είναι επιμεριστική, δηλαδή να ελέγχουμε το περιβάλλον μας για προσωπικό όφελος, ή συλλογική κατά την οποία μια κοινωνική ομάδα είναι ικανή να ελέγχει ομαδικά, είτε μια άλλη κοινωνική ομάδα, είτε το φυσικό περιβάλλον ή ακόμη και τα δυο μαζί. Άλλωστε τα εξουσιαστικά δίκτυα είναι δίκτυα διαντίδρασης τα οποία χρησιμοποιούν ορισμένα θεσμοθετημένα μέσα για να επιτύχουν τους στόχους τους.

Στην βάση των παραπάνω μπορούμε εν μέρει να κατανοήσουμε και την επιρροή την οποία ασκούσε ο Johnson στο Harlem μέσα από συγκεκριμένα δίκτυα εξουσίας. Χρησιμοποιώντας τα μέλη της συμμορίας του, δηλαδή το στρατιωτικό δίκτυο το οποίο ήταν κατά βάση ένα συγκεντρωτικό/προσωπομετρικό μοντέλο άσκησης εξουσίας βασιζόμενο σε πρακτικές εκφοβισμού, κατάφερνε να διατηρεί την θέση του χωρίς σημαντικές απώλειες ή αμφισβήτηση. Οι διασυνδέσεις του με σημαντικούς πολιτικούς ακτιβιστές (πολιτικό δίκτυο) της εποχής διευκόλυναν την εφαρμογή μιας ατζέντας προς ίδιον όφελος, τα αιτήματα της οποίας ήταν μεταξύ τους αντιθετικά. Στην βάση του παράλογου δίπολου βοηθώ-καταστρέφω την κοινότητα μου στηρίζονται και οι ιδεολογικές προεκτάσεις των πράξεων του. Η κοινή ταυτότητα, η κοινή καταγωγή, το ίδιο χρώμα δέρματος αλλά και οι πρότερες εμπειρίες συνέδεαν τον Bumpy Johnson με τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας. Μάλιστα στη βάση αυτών των στοιχείων κατάφερε όχι μόνο να κερδίσει την αποδοχή τους αλλά και να νομιμοποιήσει την παράνομη δράση του.

Βρισκόταν λοιπόν σε μια κατάσταση συνεχούς λογοδοσίας και προσπάθειας αιτιολόγησης του πόνου που προκαλούσε σε όλους εκείνους που τους ένωναν τα παραπάνω στοιχεία. Δεν θα πρέπει να λησμονούμε ακόμη πως όλα τα δίκτυα εξουσίας είναι συγκεντρωτικά, βασίζονται στην συγκέντρωση ισχύος και χαρακτηρίζονται από την βιαιότητα την οποία μπορούν να υιοθετήσουν - στοιχεία τα οποία συγκέντρωνε και ο Johnson όχι μόνο στο πρόσωπό του αλλά κι στον τρόπο που διαχειριζόταν τις υποθέσεις του.

‘Όμως ορισμένες από τις υποθέσεις εργασίας οι οποίες τίθενται εδώ μας οδηγούν στην σκέψη πως η εγκληματική δραστηριότητα κάποιου δεν τον αποκλείει από την συγκρότηση μιας πολιτικής προσωπικότητας. Το έγκλημα μπορεί να ιδωθεί και ως πολιτική πράξη, από φιλοσοφική σκοπιά, με κοινωνική νοηματοδότηση μάλιστα.

Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι οι θεωρητικοί, όπως ο Paul Gilroy[21] οι οποίοι θέτουν και ζήτημα αντίδρασης στις κοινωνικές νόρμες. Η παραβατικότητα δηλαδή, ατόμων Αφρικανικής καταγωγής έγκειται στην εναντίωση αυτών να δεχθούν ότι ζουν εντός ενός εχθρικού, ρατσιστικού συστήματος για εκείνους χωρίς ευκαιρίες κοινωνικής ανέλιξης. Αυτό το οποίο θα πρέπει να μελετηθεί διεξοδικότερα είναι το κατά πόσο η επιλογή μιας «εγκληματικής καριέρας» , για τα άτομα που ανήκουν σε κάποια φυλετική μειονότητα, είναι προϊόν ελεύθερης βούλησης ή εξαναγκασμού από τις κοινωνικές συνθήκες της εκάστοτε εποχής.

Εμμανουήλ Σ. Καρούσος, Κοινωνιολόγος - Κοινωνικός Ανθρωπολόγος, Μέλος του Κέντρου Αφρό – Αμερικανικής Ιστορίας BlackPast.org

*Παρακάτω ακολουθούν τα τρέιλερ από τις 2 πρώτες σεζόν της σειράς Godfather of Harlem, με τον πολυβραβευμένο Forest Whitaker στον ρόλο του Bumpy Johnson: https://www.youtube.com/watch?v=TY2iauDjadI , https://www.youtube.com/watch?v=30Vsmu7bJ2M&t=10s

 

Βιβλιογραφικές Πηγές

Durn S., “Stephanie St. Clair, Harlem’s ‘Numbers Queen’, Dominated the Gambling Underground and Made Millions”, smithsonianmag.com, 21/5/2021, https://www.smithsonianmag.com/history/meet-stephanie-st-clair-immigrant-turned-millionaire-who-dominated-harlems-gambling-underground-180977759/

Johnson M. & Quinones Miller K.E. (2008), Harlem Godfather: The rap on my Husband, Ellsworth “Bumpy” Johnson, Oshun Publishing Company.

Gilroy, P. (1982) The myth of black criminality. Socialist Register. London: Merlin

Gilroy, P. (1987) There Ain't No Black in the Union Jack: The Cultural Politics of Race and Nation, London: Hutchinson

Kaplan M., Rise and fall of the Harlem kingpin who took on the mafia – and won, nypost.com 23/9/2019 https://nypost.com/2019/09/23/rise-fall-of-chess-playing-gangster-who-ruled-as-harlem-godfather/

Kαρούσος Ε. (2019), Ιστορική καταγραφή του Κινήματος των Μαύρων Πανθήρων και ο ορισμός του πολιτισμικού τους υπόβαθρου, ΜΔΕ στα πλαίσια του ΠΜΣ Ευρωπαϊκές Κοινωνίες και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Παράρτημα Μυτιλήνης.
https://hellanicus.lib.aegean.gr/bitstream/handle/11610/20374/%CE%94%CE%99%CE%A0%CE%9B%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%97%20%CE%95%CE%A1%CE%93%CE%91%CE%A3%CE%99%CE%91%20%CE%A0%CE%9C%CE%A3%20%CE%95%CE%9A%CE%95%CE%9F%20%CE%95.%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%9F%CE%A3.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Καρούσος Ε., "Φάκελος Emmett Till: Η υπόθεση δολοφονίας που στάθηκε σημείο καμπής στην διαμόρφωση του σύγχρονου Κινήματος των Πολιτικών Δικαιωμάτων"., 16ο τεύχος CrimeTimes.gr

https://www.crimetimes.gr/fakelos-emmett-till-i-ypothesi-dolofonias-pou-st/?fbclid=IwAR347_7yRiZTu0x31Gh64nQkpB8WYn8Xk1S2hwbD0Cixoh47LWK4ciFLJew

Levy G., “1935: A Jewish Mobster Is Gunned Down in A Newark Toilet” , haaretz.com, 23/10/2016, https://www.haaretz.com/jewish/jewish-mobster-gunned-down-in-newark-toilet-1.5447844

 

Mann M. (1986) “The Sources of Social Power: Volume 1, A History of Power from the Beginning to AD 1760”, Cambridge University Press.

McGasko J., The 5 Most Notorious Drug Kingpins, biography.com, 7/2/2020 https://www.biography.com/news/famous-drug-lords

McKennett H. & Kuroski J., “He wasn’t a typical gangster “: Inside The Wild Life of Harlem Godafather Bumpy Johnson, allthatsinteresting.com, 16/8/2021,  https://allthatsinteresting.com/bumpy-johnson

Nelson Jr. K., Bumpy Johnson is the perfect archetype of a Black anti-hero, mic.com, 9/2/2021 https://www.mic.com/p/bumpy-johnson-is-the-prefect-archetype-of-a-black-anti-hero-84095708

 

Silver C., “Meet Lucky Luciano , The Real-Life Godfather of American Organized Crime”, allthatsinteresting.com, 14/6/2021 (uptd. 29/4/2022) https://allthatsinteresting.com/lucky-luciano

Thornton C., ACTOR AND EXECUTIVE PRODUCER MARKUANN SMITH TELLS THE REAL STORY BEHIND “GODFATHER OF HARLEM”, blackenterprise.com, 12/12/2019, https://www.blackenterprise.com/godfather-of-harlem-markuann-smith/?test=prebid

Χάλεϋ A. (2005), Αυτοβιογραφία Μαλκολμ Χ, (Μετάφραση: Βερυκοκάκη-Αρτέμη Αγγέλα), Εκδόσεις Κουκίδα, Αθήνα.

Watson E., Ellsworth “Bumpy” Johnson (1906-1968), blackpast.org, 13/2/2008 https://www.blackpast.org/african-american-history/johnson-ellsworth-bumpy-1906-1968/

Weber M. (1905) Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus,  (Editor Dirk Kaesler) Verlag C.H. Beck , 1/7/2013, München, Deutschla

[1] Το ψευδώνυμο του το «κληρονόμησε» εξαιτίας ενός εξογκώματος το οποίο βρισκόταν στο πίσω μέρος του κεφαλιού του.

[2] Η Αναγέννηση του Χάρλεμ ή όπως συναντάται διεθνώς ο όρος Harlem Renaissance ήταν ένα ιδεολογικό/πολιτιστικό ρεύμα το οποίο αφορούσε την μουσική, τις τέχνες, τις πολιτικές πεποιθήσεις, τις ενδυματολογικές και στιλιστικές επιλογές των Αφρό - Αμερικανών των δεκαετιών του  1920 – 1930. Γνωστό και ως το Νέο Κίνημα των Νέγρων (New Negro Movement) με κύριο εκφραστή τον φιλόσοφο Alain Locke και βασισμένο στο έργο του The New Negro (1925), ένα ανθολόγιο το οποίο είχε να κάνει με το πως θα έπρεπε να είναι ο νέγρος του 20αι., ένα φαντασιακό ιδεών λοιπόν ή αλλιώς ένα ιδεατό μοντέλο ανθρώπου. Ψήγματά ιδεών του πως θα έπρεπε να χτιστεί η ταυτότητα του Αφρο - Αμερικανού και ποια στοιχεία θα πρέπει να περιέχει αυτή συναντούμε και πολύ αργότερα στις ομιλίες του Malcolm X. Καρούσος Ε., "Φάκελος Emmett Till: Η υπόθεση δολοφονίας που στάθηκε σημείο καμπής στην διαμόρφωση του σύγχρονου Κινήματος των Πολιτικών Δικαιωμάτων"., 16ο τεύχος CrimeTimes.gr

https://www.crimetimes.gr/fakelos-emmett-till-i-ypothesi-dolofonias-pou-st/?fbclid=IwAR347_7yRiZTu0x31Gh64nQkpB8WYn8Xk1S2hwbD0Cixoh47LWK4ciFLJew

[3] McKennett H. & Kuroski J., “He wasn’t a typical gangster “: Inside The Wild Life of Harlem Godafather Bumpy Johnson,  allthatsinteresting.com, 16/8/2021,  https://allthatsinteresting.com/bumpy-johnson

[4] Η Stephanie St. Clair υπήρξε μια πολύ ισχυρή γυναίκα, η οποία κατάφερε να δημιουργήσει την περιουσία μέσα από τον παράνομο τζόγο, τους εκβιασμούς αλλά και την ισχυρή άρνηση της να συνεργαστεί με την Μαφία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να βρίσκεται σε πολυετή σύγκρουση μαζί τους αρνούμενη να αποχωρήσει από το Harlem είτε από τις παράνομες δραστηριότητες της.
Durn S., “Stephanie St. Clair, Harlem’s ‘Numbers Queen’, Dominated the Gambling Underground and Made Millions”, smithsonianmag.com, 21/5/2021, https://www.smithsonianmag.com/history/meet-stephanie-st-clair-immigrant-turned-millionaire-who-dominated-harlems-gambling-underground-180977759/

[5] O Dutch Schultz ήταν ένας γκάνγκστερ ο οποίος δραστηριοποιούνταν στη Νέα Υόρκη κατά τις δεκαετίες του 1920 και του 1930 και θεωρούνταν το αντίπαλο δέος της Stephanie St.Clair. Δολοφονήθηκε το 1935 σε ηλικία 34 ετών, διότι είχε δολοφονήσει ένα έτερο μέλος συμμορίας παρά τις εντολές της Επιτροπής περί του αντιθέτου. Μάλιστα η επίσημη αιτία θανάτου ήταν περιτονίτιδα η οποία είχε δημιουργηθεί από τα θραύσματα της σφαίρας που τον πέτυχε λίγο κάτω από την καρδιά. Levy G., “1935: A Jewish Mobster Is Gunned Down in A Newark Toilet” , haaretz.com, 23/10/2016, https://www.haaretz.com/jewish/jewish-mobster-gunned-down-in-newark-toilet-1.5447844

[6] Ο Lucky Luciano ήταν ένας επίσης πολύ ισχυρός κακοποιός της εποχής με μεγάλη ισχύ και επιρροή ακόμη και σε πολιτικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους. Θεωρείται από τους πιο αναγνωρίσιμους γκάνγκστερ μέχρι σήμερα.

Silver C., “Meet Lucky Luciano , The Real-Life Godfather of American Organized Crime”, allthatsinteresting.com, 14/6/2021 (uptd. 29/4/2022) https://allthatsinteresting.com/lucky-luciano

[7] Kaplan M., Rise and fall of the Harlem kingpin who took on the mafia – and won, nypost.com 23/9/2019 https://nypost.com/2019/09/23/rise-fall-of-chess-playing-gangster-who-ruled-as-harlem-godfather/

[8] Watson E., Ellsworth “Bumpy” Johnson (1906-1968), blackpast.org, 13/2/2008 https://www.blackpast.org/african-american-history/johnson-ellsworth-bumpy-1906-1968/

[9] Ο ίδιος ο Lucas σε συνέντευξη του έχει παραδεχτεί πως ο Johnson τον είχε προστατεύσει από πέντε συμβόλαια θανάτου εις βάρος του.

[10] McGasko J., The 5 Most Notorious Drug Kingpins, biography.com, 7/2/2020 https://www.biography.com/news/famous-drug-lords

[11] Kaplan M., “Rise & fall of the Harlem kingpin who took on the mafia - and won”, nypost.com, 23/9/2019 https://nypost.com/2019/09/23/rise-fall-of-chess-playing-gangster-who-ruled-as-harlem-godfather/

[12] Κορυφαίος διανοητής και κήρυκας, μέλος του ΝOI (Nation of Islam/ Έθνος του Ισλάμ) και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των Μαύρων. Υποστήριζε πως η ελευθερία θα πρέπει να έρθει με όλα τα μέσα όποια και αν ήταν αυτά και με οποιοδήποτε κόστος. Εμμανουήλ Σ. Καρούσος, ΜΔΕ “Ιστορική καταγραφή του Κινήματος των Μαύρων Πανθήρων και ο ορισμός του πολιτισμικού τους υπόβαθρου”, Ιανουάριος 2019, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, σελ.11.
Μάλιστα ο Johnson παρείχε προστασία στον Malcolm X, όταν εκείνος είχε αποχωρήσει από το Nation of Islam και δεχόταν απειλές για την ζωή του. Μετά από παρότρυνση του τελευταίου, διότι δεν θεωρούσε σωστό για τους ακόλουθούς του αλλά και το προφίλ το οποίο είχε χτίσει να τον βλέπουν να έχει επαφή με άτομα του υποκόσμου, ο Bumpy Johnson απέσυρε τα άτομα της συνοδείας που τον προστάτευαν. Πέντε μέρες αργότερα ο Malcolm X θα έπεφτε θύμα δολοφονίας στην αίθουσα Audubon Ballroom, στο Manhattan της Νέας Υόρκης κατά την διάρκεια μιας ομιλίας του.

[13] Χάλεϋ A. (2005), Αυτοβιογραφία Μαλκολμ Χ, (Μετάφραση: Βερυκοκάκη-Αρτέμη Αγγέλα), Εκδόσεις Κουκίδα, Αθήνα, σ. 167-192.

[14] Nelson Jr. K., Bumpy Johnson is the perfect archetype of a Black anti-hero, mic.com, 9/2/2021 https://www.mic.com/p/bumpy-johnson-is-the-prefect-archetype-of-a-black-anti-hero-84095708

[15] Nelson Jr. K., Bumpy Johnson is the perfect archetype of a Black anti-hero, mic.com, 9/2/2021 https://www.mic.com/p/bumpy-johnson-is-the-prefect-archetype-of-a-black-anti-hero-84095708

[16] Thornton C., ACTOR AND EXECUTIVE PRODUCER MARKUANN SMITH TELLS THE REAL STORY BEHIND “GODFATHER OF HARLEM”, blackenterprise.com, 12/12/2019, https://www.blackenterprise.com/godfather-of-harlem-markuann-smith/?test=prebid

[17] Johnson M. & Quinones Miller K.E. (2008), Harlem Godfather: The rap on my Husband, Ellsworth “Bumpy” Johnson, Oshun Publishing Company.

[18] Εδώ μεταφράζεται ο όρος elective affinity.

[19] Weber M. (1905) Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus,  (Editor Dirk Kaesler) Verlag C.H. Beck , 1/7/2013, München, Deutschland.

[20] Mann M. (1986) “The Sources of Social Power: Volume 1, A History of Power from the Beginning to AD 1760”, Cambridge University Press.

[21] Αναφορές γίνονται στα κάτωθι έργα του: Gilroy, Paul.(1982) The myth of black criminality. In Socialist Register. London: Merlin, και Gilroy, Paul. (1987) There Ain't No Black in the Union Jack: The Cultural Politics of Race and Nation, London: Hutchinson