ΤΕΥΧΟΣ #16 ΙΟΥΝΙΟΣ 2021

...η άμβλωση θεωρείται έγκλημα σε κάποιες χώρες;

Αγγελική Πεπόνη, υπ. Δρ.

Φωτογραφία από https://gr.pinterest.com/manbio0399/%CE%B1%CE%BC%CE%B2%CE%BB%CF%8E%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CF%8E%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B7%CE%B8%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CE%B7%CE%B8%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%AD%CE%B3%CE%B3%CE%B9%CF%83%CE%B7/

Στο πλαίσιο της κοινωνικής πραγματικότητας, συχνά συναντώνται συμπεριφορές που θεωρούνται εγκλήματα από τους πολίτες, αλλά όχι και από τα θεσμικά όργανα. Σε τέτοιες περιπτώσεις γίνεται λόγος για το κοινό περί δικαίου αίσθημα και όχι για το επίσημο θεσμικό πλαίσιο της χώρας. Παρότι, δηλαδή μία πράξη θεωρείται ποινικά κολάσιμη, ενδέχεται να μην φέρει το ίδιο ηθικό φορτίο ή την ίδια βαρύτητα για τους πολίτες. Αυτή η κινητικότητα των πράξεων και η μετάβαση από ποινικά κολάσιμες πράξεις σε απλές κοινωνικές συμπεριφορές και αντίστροφα χαρακτηρίζεται ως κανονιστική κινητικότητα[1]. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και αυτό της άμβλωσης, ή όπως έχει καθιερωθεί πλέον, της τεχνητής διακοπής της εγκυμοσύνης.

Η έννοια της άμβλωσης

Πριν παρουσιαστεί η εν λόγω έννοια σε σχέση με την κανονιστική της κινητικότητας, θα πρέπει να γίνει αναφορά στον ορισμό αυτής. Η άμβλωση (αγγλιστί: abortion) συνίσταται στην εκούσια ή τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης με την συναίνεση της εγκυμονούσας, η οποία διακοπή τελείται από μαιευτήρα-γυναικολόγο, πριν την 24η εβδομάδα της κύησης, ήτοι πριν το έμβρυο χαρακτηριστεί ως βιώσιμο[2]. Σε αυτό το σημείο, σημαντικό ρόλο και βαρύτητα έχει και η συναίνεση της εγκύου που περιγράφεται στον σχετικό ορισμό της άμβλωσης, αφού γίνεται λόγος για έγκυρη συναίνεση της εγκύου να παύσει η εγκυμοσύνη[3] και δεν θα πρέπει να έχει εξαναγκαστεί από κάποιον τρίτο για να συναινέσει[4].

Ωστόσο, συχνά συναντάται και η έννοια της έκτρωσης, η οποία διαφοροποιείται από την έννοια της άμβλωσης που αναφέρεται άνωθεν. Ο όρος ‘‘έκτρωση’’ αναφέρεται σε αυτόματη ή τεχνητή διακοπή της κύησης, πριν την 24η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, πριν δηλαδή το έμβρυο να είναι βιώσιμο, ενώ περιγράφεται και ως μη βιώσιμη ενδομήτρια εγκυμοσύνη[5].

Για την περιγραφή της νόμιμης διακοπής της εγκυμοσύνης τεχνητά, χρησιμοποιούνται, όπως ήδη αναφέρθηκε διάφοροι όροι, όπως η άμβλωση, η έκτρωση και η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης. Στην προσέγγιση του παρόντος άρθρου, θα χρησιμοποιηθεί η έννοια της άμβλωσης εξαιτίας της συντομίας της έννοιας, της περιεκτικότητάς της, αλλά και της όλο και συχνότερης χρήσης της.

Κανονιστική ή νομική κινητικότητα και τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης

Φωτογραφία από https://www.ipas.org/resource/when-abortion-is-a-crime/

Ηθικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και ποινικά, η άμβλωση αποτελεί ένα ζήτημα, το οποίο προκαλεί τεράστιο προβληματισμό και συζητείται έντονα διαχρονικά. Και αυτό συμβαίνει γιατί δεν αποτελεί μία πρακτική που εμφανίστηκε να λαμβάνει χώρα πρόσφατα, αλλά η εμφάνιση της χρονολογείται στην αρχαιότητα[6], ωστόσο με διαφορετική διαδικασία και μεθόδους. Το ζήτημα που απασχολεί πλέον είναι η προσέγγιση της άμβλωσης ως μίας κοινωνικής συμπεριφοράς ή πράξης, ή ως μίας εγκληματικής πράξης.

Ανά τις χώρες και τις επιμέρους έννομες τάξεις, υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση της έννοιας της άμβλωσης. Σε ορισμένες χώρες η άμβλωση θεωρείται αδίκημα και σε άλλες δικαίωμα αυτοδιάθεσης της γυναίκας, άρα η πράξη αυτή καθ’ εαυτή θεωρείται νόμιμη.

Ελλάδα και άμβλωση

Στην περίπτωση της Ελλάδας, η άμβλωση είναι πλέον νόμιμη, χωρίς αυτό να σημαίνει πως είναι πράξη κοινωνικά αποδεκτή και μη αποδοκιμαστέα. Αναγνωρίζεται ως ελεύθερη επιλογή, δικαίωμα και ατομική υπόθεση της γυναίκας, η οποία μπορεί να επιλέξει εάν θα συνεχίσει την εγκυμοσύνη ή θα την διακόψει.

Ειδικότερα, ο νόμος προβλέπει τον χρόνο τέλεσης και τους λόγους τεχνητής διακοπής της κύησης. Μία γυναίκα μπορεί να διακόψει νόμιμα την εγκυμοσύνη της εάν δεν έχουν συμπληρωθεί 12 εβδομάδες κύησης. Επίσης, εάν η εγκυμοσύνη αποτελεί προϊόν βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης ανίκανης γυναίκας και δεν έχει παρέλθει χρόνος άνω των 19 εβδομάδων κύησης, υπάρχει η δυνατότητα νόμιμης διακοπής της εγκυμοσύνης. Τέλος, χωρίς χρονικό περιορισμό, σε περίπτωση που κατά τον προγεννητικό έλεγχο διαπιστωθούν ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου ή τίθεται σε κίνδυνο η ζωή της εγκύου ή συντρέχει κίνδυνος σοβαρής διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της εγκύου, εκείνη νόμιμα μπορεί να διακόψει την κύηση. Στην τελευταία περίπτωση, θα πρέπει να υπάρχει ιατρική βεβαίωση αρμόδιου ιατρού. Παράνομη κρίνεται η διακοπή της κύησης μετά τις 24 πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Συνοψίζοντας, όταν δεν συντρέχουν οι παραπάνω λόγοι, η διακοπή της κύησης είναι παράνομη.  Ωστόσο, η άμβλωση δεν ήταν εν τη γενέσει της νομικά αποδεκτή πράξη.[7]

Έπειτα από την διέλευση αρκετών σταδίων, με αφετηρία τον Ποινικό Νόμο του  1834 και τα άρθρα 303-305[8], όπου η άμβλωση θεωρείτο έγκλημα, το 1986 κατοχυρώνεται ένα βασικό δικαίωμα των γυναικών σχετικά με την αυτοδιάθεσή τους.

Το νομοσχέδιο υπέρ της νομιμοποίησης των αμβλώσεων στην Ελλάδα υπερψηφίστηκε το 1986, έπειτα από δραστηριοποίηση ομάδας πίεσης και φεμινιστικών κινημάτων[9]. Ειδικότερα, η Αυτόνομη Κίνηση Γυναικών το 1983 εκκίνησε μία εκστρατεία υπέρ της νομιμοποίησης των αμβλώσεων που κορυφώθηκε με διαμαρτυρία στα Προπύλαια.[10]

Φωτογραφία από https://www.oneman.gr/longreads/ti-egrafan-oi-efhmerides-otan-nomimopoihthhkan-oi-amvlwseis-sthn-ellada-to-1986/

Σύμφωνα με τον ν. 1609/1986, όπου αντικαταστάθηκε ο όρος άμβλωση από τον όρο της τεχνικής διακοπής της εγκυμοσύνης, και ειδικότερα το άρθρο 2 του άνωθεν νόμου:

 «4. Δεν είναι άδικη πράξη η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης που ενεργείται με τη συναίνεση της εγκύου από γιατρό μαιευτήρα - γυναικολόγο με τη συμμετοχή αναισθησιολόγου σε οργανωμένη νοσηλευτική μονάδα, αν συντρέχει μια από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Δεν έχουν συμπληρωθεί δώδεκα εβδομάδες εγκυμοσύνης.
β) Έχουν διαπιστωθεί, με τα σύγχρονα μέσα προγεννητικής διάγνωσης, ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού και η εγκυμοσύνη δεν έχει διάρκεια περισσότερο από είκοσι τέσσερις εβδομάδες.
γ) Υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σχετική βεβαίωση και του κατά περίπτωση αρμοδίου γιατρού.
δ) Η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί και εφόσον δεν έχουν συμπληρωθεί δεκαεννέα εβδομάδες εγκυμοσύνης.
5. Αν η έγκυος είναι ανήλικη, απαιτείται και η συναίνεση ενός από τους γονείς ή αυτού που έχει την επιμέλεια του προσώπου της ανήλικης».[11]

Ισπανία και άμβλωση

Στην έννομη τάξη του ισπανικού κράτους, η άμβλωση είναι νόμιμη, εφόσον πραγματοποιηθεί στις 14 πρώτες εβδομάδες κύησης ή στις 22 εβδομάδες (το τελευταίο ισχύει υπό προϋποθέσεις). Νομιμοποιήθηκε ως πράξη το 1985 και αφορά μόνο περιπτώσεις όπου η κύηση αποτελεί προϊόν βιασμού ή η κύηση κρίνεται ως επικίνδυνη για την υγεία της εγκυμονούσας και του εμβρύου. Το 2010 διευρύνθηκε το πεδίο εφαρμογής της εν λόγω πρακτικής, περιλαμβάνοντας και περιπτώσεις εμβρυικών παραμορφώσεων[12].

Φωτογραφία από https://www.healthweb.gr/nea-ygeias/epistimonika-nea/ispania-diadilosi-kata-tis-amvlosis

Η παραπάνω ρύθμιση αφορά ενήλικες γυναίκες της Ισπανίας, αφού το 2015 το τότε κυβερνών κόμμα της χώρας εισήγαγε μία επιπλέον παράμετρο για τις ανήλικες που θα επιθυμούσαν να προχωρήσουν σε τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης. Ειδικότερα, η κυβέρνηση του 2015 έθεσε ως απαραίτητη προϋπόθεση για την τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης των νεαρών 16 έως 17 ετών την ύπαρξη  γονικής συναίνεσης[13]. Σήμερα, έχει επανέλθει στο προσκήνιο η συζήτηση για τις αμβλώσεις των ανηλίκων, χωρίς την γονική συναίνεση[14].

Ρωσία και άμβλωση

Η Ρωσία αποτελεί μία χώρα με υψηλά ποσοστά αμβλώσεων ανά έτος σε γενικό πλαίσιο, τα οποία, ωστόσο, δείχνουν να μειώνονται σημαντικά[15],έως και 40%[16]. Ενώ η Σοβιετική Ρωσία αναγνώριζε την άμβλωση ως έγκλημα[17], τα σύγχρονα δεδομένα είναι διαφορετικά.

Φωτογραφία από https://pikabu.ru/story/abort_yeto_ubiystvo_6608003

Η τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης αποτελεί νόμιμη πράξη στην Ρωσία και έως το 2003 αφορούσε τις 12 πρώτες εβδομάδες της κύησης για οποιοδήποτε λόγο[18]. Η δυνατότητα άμβλωσης έως και τις 22 εβδομάδες κύησης επιτρέπεται για περιπτώσεις που η κύηση έχει προέλθει από βιασμό, όταν συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας για την έγκυο και το έμβρυο, όταν η εγκυμονούσα φυλακίζεται ή όταν παρατηρούνται σωματικές ή άλλες ανικανότητες του εμβρύου[19].

Πριν από λίγους μήνες ξεκίνησε μία νέα συζήτηση για τη διεύρυνση της λίστας των περιπτώσεων, όπου μία γυναίκα μπορεί να προχωρήσει σε διακοπή της εγκυμοσύνης της. Ειδικότερα, έχουν συζητηθεί ως σχετικοί λόγοι οι παρακάτω: α) ενεργή φάση της φυματίωσης, β) στάδιο 4 του HIV, γ) ψυχικές και συμπεριφορικές διαταραχές, δ) ερυθρά πριν από την 20η εβδομάδα της κύησης, ε) σχιζοφρένεια, στ) φλεγμονώδεις ασθένειες του κεντρικού νευρικού συστήματος, ζ) νεφρική ανεπάρκεια, η) απουσία των άκρων και θ) ανωριμότητα της γυναίκας κάτω των 15 ετών[20]. Σε κάθε περίπτωση, οι παραπάνω λόγοι θα λαμβάνονται υπόψιν και θα συζητούνται πάντοτε με ειδικό ιατρό.[21]

Μάλτα και άμβλωση

Η Μάλτα αποτελεί τη μοναδική χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου ακόμη και σήμερα η τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης αποτελεί αδίκημα υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, χωρίς τον καθορισμό σχετικών προϋποθέσεων. Μάλιστα, η σχετική εγκληματική πράξη – για τα δεδομένα της Μάλτας – τιμωρείται με ποινή φυλάκισης από 18 μήνες έως και 3 έτη. Το ποινικό πλαίσιο της Μάλτας σχετικά με την άμβλωση χαρακτηρίζεται από τα αυστηρότερα ισχύοντα θεσμικά πλαίσια για την τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης, ενώ ακόμη και σε περίπτωση κινδύνου της ζωής της μητέρας, η σχετική πράξη αποτελεί έγκλημα για τα δεδομένα της χώρας[22].

Το νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης στην Μάλτα δεν επιδέχεται συζήτησης για την τροποποίηση του μέχρι και σήμερα, αφού τόσο η κυβέρνηση όσο και οι πολίτες τάσσονται υπέρ της απαγόρευσης των αμβλώσεων στην χώρα[23]. Οι αμβλώσεις που πραγματοποιούνται στην Μάλτα εν τω συνόλω είναι παράνομες, εξαιτίας της σχετικής νομοθεσίας[24].

Ομού με την Μάλτα, η Ανδόρα, το κράτος του Αγίου Μαρίνου και το Βατικανό αποτελούν περιπτώσεις πρόσληψης της άμβλωσης ως εγκληματικής πράξης που επισύρει σχετικές ποινές.

Μέση Ανατολή και άμβλωση

Λόγω του μεγάλου αριθμού χωρών που αποτελούν την Μέση Ανατολή, οι περιπτώσεις δεν μπορούν να θεαθούν μεμονωμένα. Η εξαιρετικά στενή σχέση κράτους και θρησκείας επηρεάζει ως ένα βαθμό την προσέγγιση και το θεσμικό πλαίσιο της άμβλωσης σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (λόγω θρησκεύματος), ενώ παρατηρείται περιορισμένη νομοθεσία στις ως άνω περιπτώσεις[25].

Το 80% των γυναικών των παραπάνω περιοχών διαβιώνουν σε χώρες με εξαιρετικά περιορισμένη νομοθεσία σχετικά με τις αμβλώσεις. Από αυτές, το 55% ζουν σε χώρες που απαγορεύεται η πρακτική αυτή, εξαιρουμένης μόνο της περίπτωσης κινδύνου της υγείας της εγκύου. Το 24% ζει σε χώρες όπου επιτρέπεται η τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης για περιπτώσεις που ενδέχεται να προκληθεί βλάβη στην ψυχική και σωματική υγεία της εγκυμονούσας.[26]

Εν τω συνόλω της Μέσης Ανατολής, δεν γίνεται λόγος για πλήρη απαγόρευση των αμβλώσεων. Επί παραδείγματι, στην περίπτωση της Τουρκίας και της Τυνησίας, οι γυναίκες που επιθυμούν την παύση της εγκυμοσύνης τους μπορούν να την διακόψουν κατά το 1ο τρίμηνο της κύησης[27], έπειτα από σχετικό αίτημα. Μολαταύτα, η άμβλωση αποτελεί μία πράξη που αντιτίθεται στο Ισλάμ, αφού θεωρείται ότι παρεμβαίνει στην θέληση του Αλλάχ, με αποτέλεσμα οι γυναίκες που επιθυμούν την διακοπή κύησης, να καταφεύγουν σε επικίνδυνες μεθόδους και πρακτικές[28].

Η άμβλωση βάσει αιτήματος και ανά χώρα

Φωτογραφία από Countries Where Abortion Is Illegal 2021 (worldpopulationreview.com)

Μελετώντας την λίστα των χωρών σχετικά με το πού επιτρέπεται η άμβλωση και πού απαγορεύεται, αλλά και τους λόγους για τους οποίους μπορεί μία γυναίκα να προβεί στην διακοπή της εγκυμοσύνης της στην κάθε χώρα, ακολουθούν συγκεντρωτικά οι χώρες και το θεσμικό τους πλαίσιο απέναντι στην τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης. [29]

Απαγορεύεται η άμβλωση σε: Αίγυπτο, Αϊτή, Ανδόρα, Αγκόλα, Γκαμπόν, Δομινικανή Δημοκρατία, , Ελ Σαλβαδόρ, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Λάος, Ιράκ, Μαδαγασκάρη, Μάλτα, Μαυριτανία, Νησιά Μάρσαλ, Νικαράγουα, Ονδούρα, Ομόσπονδες Πολιτείες της Μικρονησίας, Παλάου, Σαν Μαρίνο, Σάο Τόμε, Σενεγάλη, Σουρινάμ, Τόγκα, Φιλιππίνες

Επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις σε: Αλβανία, Αρμενία, Αυστραλία, Αυστρία, Αζερμπαϊτζάν, Βιετνάμ, Βέλγιο, Βόρεια Κορέα, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Γουιάνα, Δανία, Ελλάδα, Εσθονία, Ελβετία, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Ιταλία, Ισπανία, Καζακστάν, Κιργιζία (Κιργιστάν), Καμπότζη, Κάπο Βέρντε, Καναδά, Κροατία, Κούβα, Λευκορωσία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μπαχρέιν, Μολδαβία, Μογγολία, Μαυροβούνιο, Νορβηγία, Νότια Αφρική, Νεπάλ, Ολλανδία, Ουγγαρία, Ουκρανία, Ουζμπεκιστάν, Ουρουγουάη,  Πορτογαλία, Ρουμανία, Ρωσία, Σερβία, Σιγκαπούρη, Σλοβενία, Σλοβακία, Σουηδία, Σκόπια (Βόρεια Μακεδονία), Τσεχία, Τουρκία, Τυνησία, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν

Επιτρέπεται σε περιπτώσεις που κινδυνεύει η ζωή της εγκύου σε: Αφγανιστάν, Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, Ανατολικό Τιμόρ, Βενεζουέλα, Βραζιλία, Γουατεμάλα, Δομινίκα, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ινδονησία, Ιράν, Ιρλανδία, Κυανή Ακτή, Κιριμπάτι, Λίβανο, Λιβύη, Μάλι, Μαλάουι, Μεξικό, Μυανμάρ, Μπαγκλαντές, Μπουτάν, Νιγηρία, Νήσοι Σολομώντα, Νότιο Σουδάν, Ουγκάντα, Ομάν, Παναμά, Παπούα, Παραγουάη, Σομαλία, Σρι Λάνκα, Σουδάν, Συρία, Τανζανία, Τουβαλού, Υεμένη, Χιλή

Επιτρέπεται για διατήρηση της σωματικής υγείας της εγκύου σε: Αργεντινή, Αιθιοπία, Βανουάτου, Βολιβία, Γρανάδα, Γουινέα, Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής, Εκουαδόρ, Ζιμπάμπουε, Ισημερινή Γουινέα, Ιορδανία, Κατάρ, Κουβέιτ, Κένυα, Κόστα Ρίκα, Καμερούν, Λιχτενστάιν, Λεσότο, Μπένιμ, Μπουρκίνα Φάσο, Μπουρούντι, Μπαχάμες, Μαρόκο, Μονακό, Μαλδίβες, Μπενίν, Νίγηρας, Νότια Κορέα, Νησιά Κόμορο, Πακιστάν, Περού, Πολωνία, Ρουάντα, Σαουδική Αραβία, Τζιμπουτί, Τόγκο, Τσαντ

Επιτρέπεται για διατήρηση της σωματικής/ψυχικής υγείας της εγκύου σε: Αλγερία, Αγία Λουκία, Άγιος Χριστόφορος και Νέβις, Γκάμπια, Γκάνα, Ερυθραία, Ισραήλ, Κολομβία, Λιβερία, Μποτσουάνα, Μαλαισία, Μαυρίκιος, Μοζαμβίκη, Ναμίμπια, Νέα Ζηλανδία, Ναουρού, Σεϋχέλλες, Σιέρρα Λεόνε, Σαμόα, Τζαμάικα, Ταϊλάνδη, Τρινιντάντ και Τομπάγκο

Επιτρέπεται για τη διατήρηση της υγείας / για κοινωνικοοικονομικούς λόγους σε: Άγιο Βικέντιο και Γρεναδίνες, Ζάμπια, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισλανδία, Ινδία, Ιαπωνία, Κύπρο, Μπαρμπάντος, Μπελίζ(ε), Ταιβάν, Φίτζι, Φινλανδία, Χονγκ Κονγκ

Εν κατακλείδι

Μέσα από αυτή την σύντομη περιήγηση σε ορισμένες χώρες του κόσμου και προσεγγίζοντας το νομοθετικό τους πλαίσιο σχετικά με την τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης, γίνεται φανερή η πολυδιάστατη φύση του φαινομένου και η αμφιλεγόμενη θεώρησή του. Δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα μία χρυσή τομή στο ζήτηση των αμβλώσεων, αφού αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους, διαχρονικότερους και πιο αμφιλεγόμενους προβληματισμούς από άποψη ηθική, κοινωνική, πολιτισμική, νομική. Η κάθε χώρα, όπως ο κάθε άνθρωπος, είτε επηρεάζεται από τις κοινωνικές εξελίξεις είτε παραμένει ανεπηρέαστη και ουδέτερη ως προς αυτές, διατηρώντας το εσωτερικό της βάσει της δικής της ιδιοσυγκρασίας και στάσης.

Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί ότι ανεξάρτητα από το νομικό πλαίσιο ανά χώρα και το πώς αυτό αντιμετωπίζει το ζήτημα της άμβλωσης, η τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης είναι μία πράξη που συμβαίνει σε όλες τις χώρες. Όπου απαγορεύεται αυτή, γίνεται λόγος για μία διαδικασία επικίνδυνη για την έγκυο, αφού οι συνθήκες και οι μέθοδοι τέλεσης της σχετικής διαδικασίας αποτελούν μη ασφαλή διαδικασία, με αρκετές γυναίκες να τραυματίζονται ή και να πεθαίνουν.[30]

Αγγελική Πεπόνη, Κοινωνιολόγος - ΜΔΕ Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου – Υποψήφια διδάκτωρ τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού Παντείου Πανεπιστημίου

*εικόνα άρθρου: nikosapelatos on pixobay
[1] Παπαχρίστου Κ. Θανάσης (1999), Κοινωνιολογία του δικαίου, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή, σελ. 27-29

[2] Παπαδοπούλου Θεανώ (2015), Ειδικά θέματα βιοηθικής, Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/3158, σελ. 1, προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[3] Μπαστούνας Γεώργιος (2018), Άμβλωση: έγκλημα χωρίς τιμωρία;, στο περιοδικό Expressis Verbis-Law Journal της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φοιτητών Νομικής στην Ελλάδα, σελ. 92-94

[4] Μπαστούνας Γεώργιος (2018), Άμβλωση: έγκλημα χωρίς τιμωρία;, στο περιοδικό Expressis Verbis-Law Journal της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φοιτητών Νομικής στην Ελλάδα, σελ. 92-94

[5] Παπαδοπούλου Θεανώ (2015), Ειδικά θέματα βιοηθικής, Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/3158, σελ. 1, προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[6] Η μηχανή του χρόνου, Οι εκτρώσεις στην Αρχαία Ελλάδα. Ο Αριστοτέλης θεωρούσε την αποβολή, έγκλημα. Διαφωνούσε ο Πλάτωνας, https://www.mixanitouxronou.gr/ektrosis-ton-eteron-stin-archea-ellada-o-aristotelis-theorouse-tin-apovoli-egklima-diafonouse-o-platonas/ , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[7] Ιστοσελίδα Εmbryomedicine, ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΥΗΣΗΣ, http://www.embryomedicine.gr/el/content/diakopi-egkymosynhs , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[8] Στον εν λόγω νόμο, τόσο η ετεράμβλωση όσο και η αυτάμβλωση, θεωρούνταν εγκληματικές πράξεις που τιμωρούνταν με φυλάκιση.

[9] Κατά την δεκαετία του 1980, είναι γνωστή η έντονη δραστηριότητα των φεμινιστικών οργανώσεων, η οποία έγινε αισθητή σε όλη  την Ευρώπη, με στόχο την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών και την ενίσχυση της θέσης της γυναίκας και των δικαιωμάτων αυτής.

[10] Ιστοσελίδα Power Politics, Άμβλωση : Η Ιστορία Ενός Δικαιώματος Για Το Σώμα Της Γυναίκας, άρθρο της Αντωνιάδου Αίθρας, https://powerpolitics.eu/%CE%AC%CE%BC%CE%B2%CE%BB%CF%89%CF%83%CE%B7-%CE%B7-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%BD%CF%8C%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CE%B9/ , προσπελάσιμη στις 14/06/2021

[11] Ποινικός Κώδικας (2009), Επιμέλεια: Ζημιανίτης Δημήτριος, Εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 327-328

[12] Ιστοσελίδα BBC, Spain abortion: Government works to repeal parental consent rule, Spain abortion: Government works to repeal parental consent rule - BBC News, προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[13] Ιστοσελίδα BBC, Spain abortion: Government works to repeal parental consent rule, Spain abortion: Government works to repeal parental consent rule - BBC News, προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[14] Ιστοσελίδα Newsweek, Spain Looks to Allow Abortion at 16 and 17 Without Parental Consent, 'Our Bodies Are Ours', άρθρο του Brendan Cole, https://www.newsweek.com/abortion-spain-1537787, προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[15] Ιστοσελίδα Ponars Eurasia, Abortion in Russia: How Has the Situation Changed Since the Soviet Era?, συμπληρωματική συγγραφή από Victoria Sakevich & Maria Lipman https://www.ponarseurasia.org/abortion-in-russia-how-has-the-situation-changed-since-the-soviet-era/ , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[16] Ιστοσελίδα ΙΖ, Голикова заявила о сокращении числа абортов в РФ почти на 40%, https://iz.ru/1144213/2021-03-30/golikova-zaiavila-o-sokrashchenii-chisla-abortov-v-rf-pochti-na-40 , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[17] Harris Henry (1933), Abortion in Sovier Russia, The Eugenics Review 25 (1), σελ. 19-22 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2984843/pdf/eugenrev00294-0026.pdf , προσπελάσιμο στις 15/05/2021

[18] Ιστοσελίδα Human Right Watch, Denying Women Abortion Access in Moscow, άρθρο της Tanya Lokshina, https://www.hrw.org/news/2020/04/28/denying-women-abortion-access-moscow , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[19] Ιστοσελίδα World Population Review, Countries Where Abortion Is Illegal 2021 (worldpopulationreview.com), προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[20] Οι λόγοι που αναφέρονται αφορούν την κατάσταση της υγείας της μητέρας.

[21] Ιστοσελίδα Lenta.Ru, Минздрав объяснил изменение условий для абортов в России, https://lenta.ru/news/2020/12/14/abrt/, προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[22] Ιστοσελίδα Powerpolitics, Το Δικαίωμα Στην Άμβλωση: Η Περίπτωση Της Μάλτας, άρθρο της Αλεξίας Σαλμων, https://powerpolitics.eu/%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BC%CF%8E%CE%BD-%CE%BC%CE%AC%CE%BB%CF%84%CE%B1/ , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[23] Ιστοσελίδα Euronews, Μάλτα: Αμβλώσεις, ένα ταμπού που πρέπει να σπάσει, άρθρο της Valérie Gauriat, https://gr.euronews.com/2016/05/12/malta-s-abortion-ban-i-m-not-a-criminal-i-m-a-loving-mother , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[24] Η εφημερίδα των συντακτών, Το δικαίωμα στην έκτρωση, άρθρο της Αφροδίτης Τζιαντζή,  https://www.efsyn.gr/ellada/dikaiomata/125346_dikaioma-stin-ektrosi , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[25] Ιστοσελίδα CHR Michelsen Institute, Islam and abortion in the Middle East and Northern Africa, παρουσίαση σε συνέδριο από τους Liv Tønnessen, Irene Maffi, Ayse Dayi , Irene Capelli, Zeina Fathallah, https://www.cmi.no/publications/6603-islam-and-abortion-in-the-middle-east-and-northern, προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[26] Ιστοσελίδα SciencesPo, WHEN ABORTION IS ‘HARAM’, WOMEN FIND STRATEGIES TO CLAIM THEIR RIGHTS, άρθρο του Hazal Atay, https://www.sciencespo.fr/programme-presage/en/news/when-abortion-haram-women-find-strategies-claim-their-rights.html , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[27] Ιστοσελίδα CHR Michelsen Institute, Islam and abortion in the Middle East and Northern Africa, παρουσίαση σε συνέδριο από τους Liv Tønnessen, Irene Maffi, Ayse Dayi , Irene Capelli, Zeina Fathallah, https://www.cmi.no/publications/6603-islam-and-abortion-in-the-middle-east-and-northern, προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[28] Ιστοσελίδα Health and Human Rights Journal, The Limits of the Law: Abortion in the Middle East and North Africa, άρθρο των Irene Maffi and Liv Tønnessen, https://www.hhrjournal.org/2019/12/editorial-the-limits-of-the-law-abortion-in-the-middle-east-and-north-africa/ , προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[29] Ιστοσελίδα World Population Review, Countries Where Abortion Is Illegal 2021 (worldpopulationreview.com), προσπελάσιμη στις 15/05/2021

[30] Ιστοσελίδα της Διεθνούς Αμνηστίας, ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΒΛΩΣΕΙΣ, https://www.amnesty.gr/news/articles/article/22890/vasika-stoiheia-gia-tis-amvloseis, προσπελάσιμη στις 15/05/2021