Η Βία στην Αφρό – Αμερικανική κοινότητα των ΗΠΑ:
Ένας κύκλος που δεν κλείνει ποτέ
Οι βαθιές κοινωνικές αλλαγές και τομές ιστορικά, έχουν δυστυχώς συντελεστεί μέσω της βίας. Η βία, σε όλες τις εκφάνσεις της, πολλές φορές φαίνεται ως αναπόφευκτη ενώ κάποιες άλλες ως επιβεβλημένη από τους εξεγερμένους. Κάτι αντίστοιχο μας έχει διδάξει η σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ με την δημιουργία πολλών κοινωνικών κινημάτων για την υπεράσπιση των μειονοτήτων – από το Κίνημα των Πολιτικών Δικαιωμάτων και της πολιτικής χειραφέτησης των Αφρό – Αμερικανών τον φλογερό Μάη του ’68 μέχρι το σχεδόν νεοσύστατο (ιδρυθέν τον Ιούλιο του 2013) BlackLivesMatter.
Πιο συγκεκριμένα, το BLM έγινε ευρέως γνωστό με την βοήθεια των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Αφορμή στάθηκε και αυτή την φορά η δολοφονία ενός νεαρού Αφρό- Αμερικανού του Trayvon Martin από τον George Zimmerman. Οι δολοφονίες ακόμη δυο Αφρό-Αμερικανών – των Eric Garner και Michael Brown - από τις αστυνομικές αρχές, ξεχείλισαν το ποτήρι σε μια περίοδο κατά την οποία ήδη οι ΗΠΑ έμοιαζαν με καζάνι που βράζει. Επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας σημειώθηκαν στο Ferguson και την Νέα Υόρκη.[1]
Αφορμή για την συγγραφή του παρόντος κειμένου στάθηκε η υπόθεση δολοφονίας ενός εκ των 3 πιο αναγνωρίσιμων θυμάτων, το όνομα του οποίου συνδέθηκε με την δράση του BLM και των κατά τόπους παραρτημάτων της οργάνωσης, του Michael Brown. Επιπρόσθετο έναυσμα αποτέλεσε η σοκαριστική συνειδητοποίηση πως ο Brown ήταν ακόμη ένα θύμα στην μακρά λίστα θυμάτων αστυνομικής βίας, ατόμων των οποίων η ιστορία δεν κατάφερε να φτάσει στους φανταχτερούς τίτλους των ειδήσεων των 20:00 παρά μόνο θάφτηκαν στις πίσω σελίδες των τοπικών εφημερίδων.
Το ακόμη πιο εξοργιστικό στοιχείο είναι πως η Αστυνομία φαίνεται – τουλάχιστον στις αναφερόμενες περιπτώσεις – να ακολουθεί ορισμένο μοτίβο αντιμετώπισης των περιστατικών που λαμβάνουν από κλήσεις για έλεγχο διατάραξης της κοινωνικής ειρήνης. Ερωτηματικά εγείρονται για την αντιμετώπιση των Αφρό – Αμερικανών κατοίκων της πολιτείας του Missouri από την πλευρά των θεσμών όταν οι πρώτοι έρχονται αντιμέτωποι με την Δικαιοσύνη, τόσο σε επίπεδο διαφάνειας της διαδικασίας όσο και στην απόδοση της τελικής ποινής. Φαίνεται λοιπόν πως ορισμένοι άνθρωποι είναι «καταδικασμένοι» να μπουν σε αυτό τον φαύλο κύκλο και να παλέψουν ενάντια σε ένα σύστημα το οποίο παραδοσιακά τους απομονώνει, στερώντας τους ευκαιρίες κοινωνικής ανέλιξης και διεξόδου.
Το περιστατικό
Στις 9 Αυγούστου 2014, ο Michael Brown Jr., ένας 18χρονος Αφρό-Αμερικανός έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες του όπλου ενός λευκού αστυνομικού, του Darren Wilson στην πόλη Ferguson της πολιτείας του Missouri.[2] Εκείνη την ημέρα ο Brown μαζί με έναν φίλο του, τον Dorrian Johnson, επισκέφτηκαν ένα παντοπωλείο της περιοχής για τις αγορές τους. Ο ιδιοκτήτης του παντοπωλείου, θεώρησε τον Brown ύποπτο κλοπής εντός του καταστήματος και έπειτα από μια σύντομη διαμάχη μεταξύ τους, κάλεσε την Αστυνομία.[3] Την κλήση αυτή αλλά και το σήμα για έλεγχο στην συγκεκριμένη περιοχή έλαβε ο Darren Wilson ο οποίος και κατευθύνθηκε αμέσως προς το εν λόγω κατάστημα.
Μόλις ο Wilson εντόπισε τους δυο νεαρούς, τους ζήτησε να σταματήσουν για τον προβλεπόμενο έλεγχο όμως εκείνοι δεν υπάκουσαν. Ο Brown μάλιστα άρχισε να διαπληκτίζεται μαζί του. Ο Wilson αναγκάστηκε, κατά πως δήλωσε, να κάνει χρήση του όπλου του διότι ο Brown όχι μόνο δεν υπάκουσε στις υποδείξεις του αλλά κινήθηκε απειλητικά προς το μέρος του. Ως αποτέλεσμα αυτού, ο Wilson πυροβόλησε 12 φορές συνολικά, εκ των οποίων οι 6 σφαίρες χτύπησαν θανάσιμα τον Brown.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί πως ο Brown ήταν άοπλος και δεν ήταν σε θέση να απειλήσει την ζωή του αστυνομικού, παρά μόνο την σωματική του ακεραιότητα.[5] Στην βαλλιστική εξέταση η οποία ακολούθησε, στα ρούχα και στο όπλο του Wilson βρέθηκαν γενετικό υλικό και αίμα το οποίο ανήκε στον Brown,[6] καθώς επίσης και μια σφαίρα σφηνωμένη στο περιπολικό. Φωτογραφίες οι οποίες κυκλοφόρησαν αργότερα εμφάνιζαν τον αστυνόμο Wilson να έχει μώλωπες στο πρόσωπο, σημάδι το οποίο καταδεικνύει ότι προηγήθηκε πάλη μεταξύ των δύο ανδρών. Το άψυχο κορμί του Brown κείτονταν στο δρόμο για περίπου τρεις με τέσσερις ώρες πριν τη συλλογή του[7], προκειμένου να διενεργηθεί αυτοψία και νεκροτομή. Οι Αφρό - Αμερικανοί κάτοικοι του Ferguson εξέλαβαν ως πρόκληση την παραπάνω πρακτική, ως επίδειξη δύναμης και εκφοβισμού από την πλευρά της Αστυνομίας.
Το αμέσως επόμενο διάστημα η κοινότητα του Ferguson αλλά και γενικότερα η κοινωνία του Missouri διχάστηκαν γύρω από τα αίτια και τον τρόπο που έλαβαν χώρα τα γεγονότα. Από την μια πλευρά συναντούμε τις επίσημες αναφορές της Αστυνομίας και από την άλλη τους αυτόπτες μάρτυρες. [8] Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της οργής όμως και οδήγησε σε επεισόδια από το πρώτο κιόλας βράδυ, ήταν η είδηση πως για ακόμη μια φόρα το θύμα παρουσίαζε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία τυχαίνει να συγκέντρωναν και προγενέστερα θύματα αστυνομικής βίας. Πιο συγκεκριμένα, ο αποθανών ήταν Αφρό - Αμερικανικής καταγωγής, εργατικής τάξης νέος, κάτοικος φτωχού προαστίου.
Η κοινότητα αντιδρά - Οι συγκρούσεις με την Αστυνομία
Στο άκουσμα της είδησης του θανάτου του Brown οι κάτοικοι της πόλης του Ferguson, βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν ειρηνικά, όμως η καταστροφή του μνημείου[9] - πιθανόν από την Αστυνομία – προς τιμήν του Brown στο σημείο που έπεσε νεκρός εξαγρίωσε το πλήθος το οποίο κινήθηκε απειλητικά προς τις αστυνομικές δυνάμεις. Οδομαχίες μεταξύ διαδηλωτών και Αστυνομίας έλαβαν χώρα ειδικά κατά τις βραδινές ώρες, φαινόμενο το οποίο δεν εξασθένησε ούτε τις επόμενες ημέρες.
Όλη αυτή την κατάσταση την εκμεταλλεύτηκαν επιτήδειοι πλιατσικολόγοι οι οποίοι κατέστρεψαν βιτρίνες καταστημάτων, εισέβαλλαν μέσα σε αυτά και αφαίρεσαν αντικείμενα οποιασδήποτε αξίας.[10] Προς απάντηση όλων αυτών, η Αστυνομία υιοθέτησε μια ακόμη πιο σκληρή στάση οδηγώντας προς την ολοένα και περισσότερο “στρατιωτικοποίηση” της.[11] Οι Αστυνομικοί έφεραν ειδικού τύπου στολές, έκανα χρήση δακρυγόνων, πλαστικών σφαιρών ενώ οχήματα καταστολής των διαδηλώσεων έκαναν την εμφάνιση τους.[12] Η Αστυνομία λοιπόν προχώρησε στην λήψη πρωτόγνωρων μέτρων για την επιβολή της τάξης. Οι διαδηλωτές από την άλλη πλευρά αντέδρασαν με αυτοσχέδιες βόμβες μολότοφ και πέτρες.
Το κλίμα ήταν τεταμένο, υπήρξαν αρκετές συλλήψεις, η πόλη του Ferguson ετέθη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ενώ παράλληλα απαγορεύθηκε η κυκλοφορία κατά τις βραδινές ώρες. Τα επεισόδια διήρκησαν σχεδόν δυο εβδομάδες και σταμάτησαν οι αντεγκλήσεις από την πλευρά των διαδηλωτών, μόνο έπειτα από προτροπή των γονέων του θύματος.
Το δεύτερο μεγάλο κύμα βίας μεταξύ διαδηλωτών και Αστυνομίας ήρθε λίγους μήνες αργότερα και συγκεκριμένα στις 24 Νοεμβρίου 2014.[13] Νωρίτερα στις 16 Σεπτεμβρίου είχε προηγηθεί η κατάθεση στο δικαστήριο του αστυνόμου Wilson,[14] βάσει της οποίας δεν παραπέμφθηκε σε δίκη ενώ ταυτόχρονα απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες.[15] Το πλήθος όπως ήταν λογικό εξερράγη στο άκουσμα της απόφασης κάνοντας λόγο μάλιστα για γενοκτονία, λόγω του εξακολουθητικού χαρακτήρα και της συχνότητας αντίστοιχων φαινομένων στην πολιτεία του Missouri. Το θλιβερό μήνυμα το οποίο μπορεί να λάβει κάποιος είναι πως η κοινή γνώμη περίμενε μια αντίστοιχη εξέλιξη. Τα επεισόδια που είχαν λάβει χώρα τρεις μήνες νωρίτερα, επανελήφθησαν με τους ίδιους τρόπους και τις ίδιες μεθόδους.
Η στάση της Αστυνομίας
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση της Αστυνομίας, ο τρόπος αντιμετώπισης του γεγονότος αλλά και των επεισοδίων τα οποία επακολούθησαν. Ο αρχηγός της Αστυνομίας Thomas Jackson ισχυρίστηκε πως τα ΜΜΕ απέκρυψαν σημαντικές πτυχές των όσων συνέβησαν κατά τις εβδομάδες των επεισοδίων και πως ορισμένοι εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση στο Ferguson για να χτίσουν την πολιτική τους καριέρα.[16] Υποστήριξε ακόμη πως τα σενάρια παραφιλολογίας τα οποία διαδίδονταν μεταξύ των κατοίκων λειτουργούσαν ως λάδι στην φωτιά για τους διαδηλωτές, προτρέποντας τους να συνεχίσουν ολοένα και πιο ριζοσπαστικά τον αγώνα τους. Επιτέθηκε ευθέως στο FBI, κατηγορώντας το πως είχε σκιώδη ρόλο στην εξιχνίαση της υπόθεσης, ισχυριζόμενος πως συμπλήρωναν τις αναφορές τους χωρίς αποδεικτικά στοιχεία.
Από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης γνωστοποιούνταν οποιαδήποτε πληροφορία αφορούσε την πόλη του Ferguson. Οι Αστυνομικές Αρχές παρόλα αυτά αποφάσισαν να ακολουθήσουν το γράμμα του νόμου. Ο Jackson έκανε λόγο ακόμη για διαφορετικές οπτικές γωνίες θέασης των συμβαινόντων και πως τα ΜΜΕ παρουσίαζαν τα γεγονότα διαστρεβλωμένα. Ένα πρόχειρο παράδειγμα όπως σημειώνει,[17] αφορούσε την προσπάθεια των αστυνομικών να προστατεύσουν το πλήθος το οποίο είχε συγκεντρωθεί στους δρόμους για να διαδηλώσει. Αυτή η προσπάθεια μεταφερόταν στο ευρύ κοινό ως μια στρατιωτική επιχείρηση ή εισβολή. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι εύκολο να υποστηριχθεί πως οι προειδοποιητικοί πυροβολισμοί στον αέρα αλλά και η χρήση των ειδικά εκπαιδευμένων σκύλων είναι πρακτικές οι οποίες θα βοηθούσαν στην προστασία του πλήθους. Ενόσω συγκεντρώνονταν ολοένα κι περισσότερα άτομα, γίνονταν φανερή και αναπόφευκτη η σύγκρουση μεταξύ Αστυνομίας - διαδηλωτών.
Περνώντας λοιπόν στην επίθεση η Αστυνομία επέρριψε ευθύνες στα ΜΜΕ όχι μόνο για διαστρέβλωση των γεγονότων αλλά και για μεροληπτική στάση απέναντι τους, τοποθετώντας τους μάλιστα την ταμπέλα των “κακών”, χωρίς καν να διερευνηθούν εις βάθος τα γεγονότα. Επιπροσθέτως τα επεισόδια παρουσιάζονταν από τα ΜΜΕ ως μια καλά προσχεδιασμένη επιχείρηση της Αστυνομίας.
Όσον αφορά το πλιάτσικο το οποίο έγινε, μέλη των Αστυνομικών Αρχών ήταν πεπεισμένα πως όσοι συμμετείχαν σε αυτό δεν ήταν κάτοικοι του Ferguson και πως απλά εκμεταλλεύτηκαν τον γενικό αναβρασμό. Επικρίθηκαν μάλιστα εντόνως όταν στην προσπάθεια τους να προστατεύσουν τον Wilson δεν έδωσαν αμέσως στην δημοσιότητα τα στοιχεία του.[18]
Μαζί με όλα τα ανωτέρω προβλήματα ήρθε να προστεθεί και εκείνο της εσωστρέφειας, με την ανάληψη καθηκόντων από τον αρχηγό περιπολίας του Missouri, τον Αφρό-Αμερικανό, Ronald Johnson. Αυτή η αντίστιξη μεταξύ λευκών σε επιτελικές θέσεις και Αφρό - Αμερικανών στο δρόμο (ανάμεσα τους και ο Johnson) έθεσε ορισμένα καίρια ερωτήματα όσον αφορά την στελέχωση των τμημάτων.[19] Θα μπορούσε να υποστηριχθεί πως ο Johnson όντας Αφρό - Αμερικανός έμοιαζε ως η ιδανική επιλογή από τον κυβερνήτη του Missouri για να λειτουργήσει κατευναστικά, στην προσπάθεια του τελευταίου να εξομαλύνει την επικρατούσα κατάσταση . Ο Johnson συγκέντρωνε στο πρόσωπο του αρκετά κοινά στοιχεία με τους διαδηλωτές, όπως το χρώμα του δέρματος και τον τόπο κατοικίας.
Τέλος κοινή αφετηρία στις απόψεις των δύο ανδρών αποτελεί η πεποίθηση πως δεν ήθελαν ούτε να προκαλέσουν ούτε να χτυπήσουν τους διαδηλωτές και πως ο διαχωρισμός και η “ετικετοποίηση” τους από τα ΜΜΕ στην ουσία ήταν οι αφορμές για να προκληθούν όλες οι συμφορές εκείνης της περιόδου.
Η ιδιαιτερότητα του Ferguson
Η έκρηξη οργής των κατοίκων του Ferguson τον Αύγουστο του 2014 μπορεί να εξηγηθεί ιδωμένη σε ένα γενικότερο πλαίσιο - αρκεί να μελετήσουμε την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή. Η πόλη του Ferguson λοιπόν, ανήκει στην κομητεία του Saint Louis η οποία απαρτίζεται από οκτώ δήμους. Οι κάτοικοι Αφρό - Αμερικανικής καταγωγής της εν λόγω περιοχής σημειώνουν πως οι οικονομικοί πόροι της πολιτείας βασίζονται μεταξύ άλλων και στο «κέρδος», της τάξεως του 30%, που εξασφαλίζεται από την επιβολή προστίμων στους ίδιους. Μάλιστα όπως σημειώνουν είναι πιθανό να χρεωθούν διαφορετικές παραβάσεις σε διαφορετικούς δήμους. Οι πράξεις οι οποίες επιφέρουν πρόστιμα, συνηθέστερα αφορούν την οδηγική συμπεριφορά και κυκλοφορία αλλά και την άσκοπη περιπλάνηση. Το ύψος ενός προστίμου μπορεί να φτάσει μέχρι και το ¼ της αξίας του μηνιαίου μισθού του ανειδίκευτου εργάτη. Συνυπολογιζόμενα με την υψηλή ανεργία, την χαμηλή εργασιακή αμοιβή αλλά και την δυσκολία κάλυψης των καθημερινών αναγκών των ιδίων και της οικογένειας τους, συνθέτουν ένα θολό τοπίο. [20]
Ειδικότερα στην πόλη του Ferguson, μια πόλη κατά βάση κατοικημένη από Αφρό - Αμερικανούς οι οποίοι μάλιστα αποτελούν ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 60% δηλώνουν πως ο ρατσισμός είναι έκδηλος και εύκολα αντιληπτός. Υποστηρίζουν ακόμη πως η πηγή όλων των δεινών της περιοχής είναι ο ρατσισμός και ο φόβος του αγνώστου. Δείγμα υποβάθμισης της συγκεκριμένης πόλης αποτελεί και το γεγονός πως πολλά σπίτια είναι εγκαταλελειμμένα και ακατοίκητα εδώ και τουλάχιστον δύο γενεές.
Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά από την πολιτεία του Missouri,[21] κατά το έτος 2013 οι Αφρό - Αμερικανοί κάτοικοι το Ferguson αποτελούσαν το 63% της περιοχής. Το 86% του συνολικού Αφρό - Αμερικανικού πληθυσμού είχε δεχθεί σήμα για έλεγχο από την Αστυνομία, στο 92% εξ αυτών προχώρησαν σε έρευνα και το 93% συνελήφθησαν. Οδηγούμαστε λοιπόν στο συμπέρασμα πως οι συλλήψεις αυτές έγιναν καθαρά με βάση τα φυλετικά κριτήρια.
Σε μια περιοχή στην οποία νιώθουν συνέχεια να στοχοποιούνται, υπάρχει φτώχεια, χαμηλό βιοτικό επίπεδο και περίπου οι μισοί νέοι ηλικίας 16-24 είναι άνεργοι, ευλόγα μπορούμε να κατανοήσουμε τον βαθμό αγανάκτησης και την ευκολία με την οποία εκείνο το απόγευμα εξερράγησαν οι πολίτες του Ferguson. Δύο πολύ σημαντικά σημεία τα οποία θα βοηθούσαν προς την κατανόηση των παραπάνω είναι τα στοιχεία των εκθέσεων του FBI τα οποία αποκάλυπταν πως οι νεαροί Αφρό - Αμερικανοί ήταν κατά 21 φορές πιο πιθανό να πέσουν θύματα αστυνομικής βίας εν συγκρίσει με τους λευκούς. Επιπροσθέτως την δεκαετία 2004-2014 υπήρξαν 49 καταγεγραμμένες περιπτώσεις παρόμοιες[22] με εκείνη του Brown, εκ των οποίων οι 14 θανάσιμες. Σε καμία από αυτές δεν υπήρξε καταδίκη αστυνομικού - ακριβώς όπως και στην περίπτωση του Wilson[23].
Μολονότι ο καθένας είχε να διηγηθεί και από μια ιστορία αστυνομικής βίας ή εκφοβισμού, επικρατεί η αίσθηση πως τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει προς το καλύτερο, θα παραμείνουν στο ίδιο έργο θεατές, το χάσμα μεταξύ πολιτών και Αστυνομίας θα μεγαλώσει και τα ερωτηματικά θα είναι ακόμη περισσότερα. Η κατακλείδα λοιπόν του κοινωνικού αποκλεισμού, της φτώχειας, της έλλειψης ελπίδας και πίστης για μια αλλαγή στο Ferguson, οδήγησε στην έκρηξη οργής και στην εκτύλιξη πολεμικών σκηνών μετά την δολοφονία του Michael Brown.
Η άποψη της κοινής γνώμης και η θέση Οbama
Κατεγράφη νωρίτερα η θέση της Αφρό - Αμερικανικής κοινότητας. Τι συνέβαινε όμως με εκείνη των εξωτερικών παρατηρητών αλλά και του ίδιου του Προέδρου των ΗΠΑ, Barack Obama, ο οποίος σημειωτέων έμελλε να είναι ο πρώτος Αφρό - Αμερικανός Πρόεδρος των ΗΠΑ; Αρχικά, οι κάτοικοι του Ferguson έβαζαν θετικό πρόσημο στην δράση της Αστυνομίας στην κοινότητα πριν το περιστατικό της 9ης Αυγούστου. Έπειτα παρατηρήθηκε και σε εκείνους ένας διχασμός. Οι μεν ήταν υπέρ του χειρισμού του Αστυνομικού γιατί έκανε το καθήκον του και αποσόβησε τον κίνδυνο έστω και με την υιοθέτηση αυτής της ακραίας πρακτικής, οι δε υποστήριξαν πως ήταν αναίτια η χρήση του όπλου.
Σε όλα αυτά βέβαια βοηθητικό ρόλο είχε και η αρχική σύγχυση περί του τι πραγματικά συνέβη. Τα αρχικά δημοσιεύματα έκαναν λόγο για προσπάθεια παράδοσης του Brown έχοντας τα χέρια ψηλά. Δεν γνώριζαν πόσες σφαίρες χρησιμοποιήθηκαν, δεν μπορούσαν να βρουν από που προήλθε η σφαίρα κλπ. Ακόμη η αργοπορημένη μετακίνηση του άψυχου κορμιού του Brown από τον δρόμο ώστε να εξεταστεί, δημιούργησε μια δυσπιστία στον ρόλο και το έργο της Αστυνομίας.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ εκείνη την περίοδο, Βarack Obama, κράτησε μια μάλλον μετριοπαθή στάση προσπαθώντας να μείνει ουδέτερος, λέγοντας πως δεν είναι αναγκαίο να προχωρά η Αστυνομία στη χρήση, τόσο εκτεταμένης μορφής, βίας. Από την άλλη πλευρά υποστήριξε πως αυτό δεν έδινε το δικαίωμα στους διαδηλωτές να ανταποδίδουν με αντίστοιχης αγριότητας πράξεις.[24] Νωρίτερα ο Obama είχε ενστερνιστεί πλήρως τα όσα μηνύματα από την κάλυψη των γεγονότων από τα media γίνονταν γνωστά, βλέποντας ταυτόχρονα σκωπτικά την δράση της Αστυνομίας με κίνδυνο να κατηγορηθεί πως δυσχεραίνει την θέση της. Η αλήθεια πάντως είναι πως στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, της άμεσης πληροφόρησης, του βομβαρδισμού των μηνυμάτων και της αστραπιαίας ταχύτητας μετάδοσης μιας είδησης κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει.
Εκείνη την περίοδο λοιπόν όλα τα προβλήματα της Μαύρης κοινότητας εκφράζονταν μέσα από το Ferguson, ωσάν ένας συγχρονισμένος παλμός των γκέτο. Πλήθος Αφρό - Αμερικανικών οργανώσεων[25], ακτιβιστών αθλητών[26] αλλά και επωνύμων είτε έδωσαν το παρών είτε πήραν θέση μέσω δημοσιεύσεων στις προσωπικές τους σελίδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσδίδοντας στο γεγονός παγκόσμια φήμη. Άλλοι βέβαια προσπαθώντας με βίαιες μεθόδους να κάνουν αισθητή την παρουσία τους και άλλοι με πιο ειρηνικό τρόπο.[27]
Στην αναλυτική αναφορά που διενήργησε το Υπουργείο Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών στις 4 Μαρτίου 2015 στο Αστυνομικό Τμήμα του Ferguson τα ευρήματα δεν ήταν ενθαρρυντικά.[28] Παρατηρήθηκε καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Αφρό - Αμερικανών κατοίκων της περιοχής, αναλογικά και συγκριτικά με τους υπόλοιπους κατοίκους, σε συντριπτικό βαθμό (όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα στις περιπτώσεις επιβολής προστίμων). Ακόμη ήρθαν στο φως της δημοσιότητας mail με ρατσιστικό περιεχόμενο μεταξύ των αρμόδιων οργάνων.[29] Συλλήβδην δύναται να εξαχθεί το συμπέρασμα πως η Αστυνομία και το Δικαστήριο στο Ferguson ακολούθησαν μια αντισυνταγματική πολιτική, βασιζόμενη σε φυλετικές προκαταλήψεις και στερεότυπα σε ένα πλαίσιο σαφών κοινωνικών ανισοτήτων και περιεχομένου διακρίσεων. Οι πολίτες είχαν απωλέσει την εμπιστοσύνη τους τόσο προς στην Αστυνομία όσο και προς την Δικαιοσύνη.
Παρόμοια περιστατικά Αστυνομικής βίας
Η συμπλοκή μεταξύ Michael Brown και Darren Wilson δεν ήταν το μοναδικό περιστατικό αστυνομικής βίας στην περιοχή του Saint Louis. Ακόμη 3 περιστατικά μπορούν να αναφερθούν. Πιο συγκεκριμένα, στις 24 Απριλίου 2013, ο Cary Ball έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες δύο αστυνομικών οι οποίοι προσπάθησαν να τον καταδιώξουν όταν εκείνος αρνήθηκε να σταματήσει σε σήμα για έλεγχο που είχε προηγηθεί, λόγω υπερβολικής ταχύτητας. Οι Αστυνομικές Αρχές στην αναφορά τους για το περιστατικό σημείωσαν πως ο Ball οπλοφορούσε και δεν ήταν συνεργάσιμος με τους αστυνομικούς. Ακόμη, εξήλθε του οχήματος του και προσπάθησε να διαφύγει πεζός. Έπειτα από μελέτη ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα ο οποίος είχε οριστεί από την οικογένεια του θύματος, το πόρισμα αυτής καταδείκνυε πως 21-25 σφαίρες βρήκαν τον Ball. Οι αστυνομικοί οι οποίοι εμπλέκονταν στην υπόθεση δεν αντιμετώπισαν κατηγορίες για χρήση εκτεταμένης βίας.[30]
Στις 19 Αυγούστου 2014, ο Kajieme Powell, ένας 24χρονος Αφρό - Αμερικανός ύποπτος για ληστεία ενός παντοπωλείου της περιοχής είχε φραστικό επεισόδιο αρχικά, με δύο αστυνομικούς οι οποίοι εκλήθησαν για να ερευνήσουν την υπόθεση. Ο Powell κινήθηκε απειλητικά προς το μέρος τους κρατώντας ένα μαχαίρι - γεγονός το οποίο όμως δεν αποδεικνύεται από τα ερασιτεχνικά βίντεο καταγραφής του συμβάντος τα οποία διέρρευσαν στο διαδίκτυο - προτρέποντας τους να τον πυροβολήσουν. Οι αστυνομικοί πυροβόλησαν περισσότερες από 10 φορές προς το μέρος του, με τον Powell να βρίσκει ακαριαίο θάνατο. Επίσης και σε αυτή την περίπτωση οι αστυνομικοί δεν αντιμετώπισαν κατηγορίες.[31]
Στις 8 Οκτωβρίου 2014, ο Vonderrit Myers Jr. έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες ενός αστυνομικού εκτός υπηρεσίας. Η οικογένεια του θύματος υποστηρίζει πως ο Vonderrit δέχθηκε 16 σφαίρες όντας άοπλος. Η πλευρά της Αστυνομίας ισχυρίζεται πως ο Μyers οπλοφορούσε και μάλιστα αντάλλαξε πυρά με τον αστυνομικό. Στην αυτοψία που διενήργησε ο dr. Cyril H. Wecht, παρατήρησε πως o Myers χτυπήθηκε συνολικά από 8 σφαίρες εκ των οποίων οι 6 έπληξαν το πίσω μέρος του σώματος του. Στις 19 Μαΐου 2015, η δικηγόρος Jennifer Joyce στην αναφορά της υπογράμμιζε πως ο αστυνομικός έκανε χρήση του όπλου του βρισκόμενος σε αυτοάμυνα, και κατ’ επέκτασιν δεν μπορούσε να αποδειχθεί παράβαση καθήκοντος παρά μόνο να εκφραστούν εύλογες αμφιβολίες για τις συνθήκες τις οποίες προκλήθηκε ο θάνατος του Myers. Ούτε για αυτό το περιστατικό απαγγέλθηκαν κατηγορίες στον αστυνομικό.[32]
Συμπερασματικές σκέψεις
Για τις ΗΠΑ όμως αυτές οι διαδηλώσεις και εκρήξεις οργής από την Αφρό - Αμερικανική κοινότητα δεν ήταν κάτι νέο. Ανατρέχοντας στο παρελθόν συναντούμε επεισόδια τα οποία έλαβαν χώρα στο Los Angeles το 1992[33] - πρωτοφανούς έκτασης και ανυπολόγιστων ζημιών για την πολιτεία - και ακόμη πιο πρόσφατα το 2015, στην Βαλτιμόρη[34]. Και στις δύο περιπτώσεις τα θύματα ήταν Αφρό - Αμερικάνοι οι οποίοι είχαν έλθει σε σύγκρουση με τις Αστυνομικές Αρχές της εκάστοτε πόλης.
Εξετάζοντας τις επιμέρους περιπτώσεις οι οποίες απασχόλησαν την κοινή γνώμη διαπιστώνουμε την ευκολία χρήσης βίας από την πλευρά της Αστυνομίας, υποθέτοντας πως επικρατέστερη αντίληψη είναι εκείνη της αθώωσης των αστυνομικών/πρωταγωνιστών των συμβάντων. Προς ενίσχυση του παραπάνω ισχυρισμού αρκεί να εξετάσουμε τις εξής τρεις περιπτώσεις: α) του Tamir Rice, β) του Trayvon Martin, και γ) του Eric Garner.
Χρονικά ξεκινώντας, το πρώτο από τα τρία αναφερόμενα περιστατικά αστυνομικής βίας έλαβε χώρα στις 26 Φεβρουαρίου 2012, μεταξύ του 17χρόνου Trayvon Martin και του 28χρονου George Zimmerman. Ο Zimmerman αυθαίρετα υποπτεύθηκε[35] τον Martin, χωρίς ωστόσο ο τελευταίος να έχει προκαλέσει νωρίτερα με την συμπεριφορά του. Έπειτα από διαπληκτισμό μεταξύ τους, ο Zimmerman πυροβολεί και σκοτώνει τον Martin. O Zimmerman αργότερα αθωώνεται για την πράξη αυτή.[36]
Εν συνεχεία στις 17 Ιουλίου 2014, ο Eric Garner πέφτει νεκρός από πνιγμό κατά την διάρκεια συλλήψεως του από αστυνομικούς, κατηγορούμενος για παράνομο εμπόριο τσιγάρων. Ο Garner κατά την διάρκεια της σύλληψης του ενημέρωσε τους αστυνομικούς πως δεν μπορούσε να αναπνεύσει και έχασε τις αισθήσεις του. Μετά την μεταφορά του στο νοσοκομείο διαπιστώθηκε ο θάνατος του[37]. Κανείς από τους δυο αστυνομικούς που συμμετείχαν στη σύλληψη του Garner δεν κατηγορήθηκε για τον θάνατο του.[38]
Στις 22 Νοεμβρίου 2014, ο 12χρόνος Tamir Rice έπαιζε με ένα πιστόλι replica στο Cleveland. Οι αστυνομικοί Timothy Loehmann και Frank Gramback έλαβαν κλήση για έναν ύποπτο ο οποίος σημαδεύει με πιστόλι τους περαστικούς. Μόλις κατέφθασαν στην περιοχή οι αστυνομικοί και ζήτησαν από τον Rice να τους δείξει τι έκρυβε, o Loehmann νόμισε πως το πιστόλι ήταν αληθινό και πυροβόλησε τον Rice δύο φόρες. Ο 12χρονος εξέπνευσε την επόμενη μέρα από τραύμα στην κοιλιακή χώρα. Οι δύο αστυνομικοί δεν αντιμετώπισαν καμία κατηγορία.[39]
Αποδεδειγμένα οι επιχειρήσεις συλλήψεων και τα κρούσματα αστυνομικής βίας ακολουθούν ένα συγκεκριμένο μοτίβο στις ΗΠΑ, όσον αφορά τους Αφρό - Αμερικανούς. Η Αστυνομία από την πλευρά της χρησιμοποιεί ποικίλους τρόπους (tazer, υπηρεσιακά όπλα, φυσική βία) μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα (αρκούν λίγα λεπτά) προς εξομάλυνση της κατάστασης, υιοθετώντας ακραία μέτρα. Ελάχιστες είναι οι φορές που τιμωρούνται οι αστυνομικοί για αντίστοιχα φαινόμενα είτε με πειθαρχικές ποινές, είτε με απομάκρυνση από το Σώμα, είτε σπανιότερα ακόμη με φυλάκιση. Σχεδόν σε κάθε περίπτωση επικαλούνται την “αυτοάμυνα” και τον “φόβο της σωματικής τους ακεραιότητας”. Από την άλλη πλευρά το προφίλ του θύματος συνήθως συγκεντρώνει ορισμένα χαρακτηριστικά: νέος, Αφρό - Αμερικανικής καταγωγής, εργατικής τάξης, ο οποίος νωρίτερα έχει προχωρήσει σε εγκληματική πράξη (κλοπή, ναρκωτικά κλπ.) και έχει δείξει απείθεια στα όργανα της τάξης.
Αυτόματα δημιουργούνται δύο πόλοι εκ διαμέτρου αντίθετοι: από την μια η επίσημη εξουσία και ισχύς και από την άλλη η εκπροσώπηση μιας μερίδας πολιτών με ελάχιστες ευκαιρίες πραγματικής ευημερίας οι οποίοι αναγκάζονται να καταφύγουν στις παράνομες πράξεις προς εκπλήρωση των αναγκών τους. Συγκρούονται κατά αυτό τον τρόπο δύο διαφορετικοί κόσμοι. Γεννάται λοιπόν το ερώτημα, είναι ζήτημα φυλετικό, εθνικής / εθνοτικής ομάδας (αναλογιζόμενοι σε μερικές περιοχές και την ύπαρξη ισπανόφωνων) ή κυρίαρχης αντίληψης; Η απάντηση σε αυτό το δαιδαλώδες ερώτημα είναι περίπλοκη και δεν μπορεί να απαντηθεί με σαφήνεια. Σαφώς σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα επιμέρους στοιχεία όπως το προφίλ του θύματος, η πρότερη θυματοποίηση και παρέκκλιση του, οι συνθήκες στις οποίες ζει, το οικογενειακό του υπόβαθρο, η οικονομική του κατάσταση αλλά και η ιδιαιτερότητα της περιοχής που κατοικεί.
Επιπρόσθετα όσον αφορά την άποψη της κοινής γνώμης για την περίοδο προεδρίας Obama στις ΗΠΑ, ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των Αφρό - Αμερικανών θεωρούν πως ο Barack Obama έσωσε το εθνικό σύστημα υγείας και δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας. Επίσης υπήρξε το εφαλτήριο ώστε ολοένα και περισσότεροι Αφρό - Αμερικανοί να λάβουν πολιτικές θέσεις. Το κύμα υποστήριξης που έλαβε προεκλογικά ήταν τεράστιο, ειδικά από τους κατοίκους των Μαύρων κοινοτήτων πιστεύοντας πως θα διόρθωνε τις όποιες αστοχίες και θα άμβλυνε τις κοινωνικές ανισότητες. Μια προσεκτικότερη παρατήρηση όμως μας βοηθά να κατανοήσουμε πως τα προβλήματα των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων συνέχισαν να υφίστανται δημιουργώντας παράλληλα την ανάγκη να εξεταστεί το ζήτημα με όρους ταξικής προέλευσης. Είδαμε πως τα θύματα παρέμειναν οι φτωχοί Αφρό - Αμερικανοί. Οι διαδηλωτές εκείνης της περιόδου αντιλαμβάνονταν τον πρόεδρο Obama ως «πολιτική φούσκα» και την υλοποίηση των προεκλογικών εξαγγελιών ως ουτοπία, απόψεις οι οποίες επέφεραν βαθύτερο διχασμό μεταξύ τους. Άλλωστε διαχρονικά τα προβλήματα της Μαύρης κοινότητας είχαν να κάνουν με την έλλειψη ενότητας, την προάσπιση του ατομικού συμφέροντος έναντι του συλλογικού, την ευκολία σύγκρουσης με μέλη της ίδιας της κοινότητας και τη διασπορά μίσους.
Ολοκληρώνοντας, ευχής έργον και αντικείμενο συνεχούς προσπάθειας προς αυτή την κατεύθυνση είναι η εξάλειψη αντίστοιχων φαινομένων στο μέλλον. Με την κατάλληλη εκπαίδευση, επιμόρφωση και ενημέρωση θα πρέπει να καταπολεμηθούν τα αρνητικά στερεότυπα και οι προκαταλήψεις μεταξύ των δύο πλευρών ώστε να συμβιώνουν αρμονικά και να συνεργάζονται καθημερινά.
Εμμανουήλ Σ. Καρούσος, Κοινωνιολόγος - Κοινωνικός Ανθρωπολόγος, Μέλος του Κέντρου Αφρό – Αμερικανικής Ιστορίας BlackPast.org
*Περισσότερες πληροφορίες γύρω από την υπόθεση δολοφονίας του Michael Brown αλλά και τον αντίκτυπο αυτής μπορείτε να αντλήσετε από τα παρακάτω ντοκιμαντέρ: Whose Streets (2017) σε σκηνοθεσία Sabaah Folayan και Damon Davis (https://www.youtube.com/watch?v=upiJnjJSerw) και Ferguson: A Report from Occupied Territory (2015) σε σκηνοθεσία Orlando De Guzman (https://www.youtube.com/watch?v=gq9pHONmaLc&t=19
*photo on unsplash
Βιβλιογραφικές αναφορές
Alcindor Y., George Zimmerman found not guilty, usatoday.com, 13/7/2013, https://eu.usatoday.com/story/news/nation/2013/07/13/george-zimmerman-found-not-guilty/2514163/
Apuzzo M., Justice Department to Fault Ferguson Police, Seeing Racial Bias in Traffic Stops, nytimes.com, 1/3/2015, https://www.nytimes.com/2015/03/02/us/justice-department-report-to-fault-police-in-ferguson.html
Associated Press in St. Louis, Vonderrit Myers Jr killing: no charges against off duty white police officer, theguardian.com, 19/5/2015, https://www.theguardian.com/us-news/2015/may/19/vonderrit-myers-jr-killing-no-charges-off-duty-white-police-officer
Barrabi T., Michael Brown Robbed Convenience Store, Stole Cigarillos Before Darren Wilson Shooting, Dorian Johnson Says., ibtimes.com, 25/11/2014, https://www.ibtimes.com/michael-brown-robbed-convenience-store-stole-cigarillos-darren-wilson-shooting-dorian-1729359
Bennett K., 365 Days and 605 Armored Military Vehicles Later: Police Militarization a Year After Ferguson, aclu.org, 7/8/2015, https://www.aclu.org/blog/criminal-law-reform/reforming-police/365-days-and-605-armored-military-vehicles-later-police?redirect=blog/speak-freely/365-days-and-605-armored-military-vehicles-later-police-militarization-year-after
Bennett K., As We Remember the Militarized Response to the Ferguson Uprising, Trump Says Civilian Police Are Making “Good Use” of Military Weapons, aclu.org, 8/8/2017, https://www.aclu.org/blog/racial-justice/race-and-criminal-justice/we-remember-militarized-response-ferguson-uprising
Bradner E., Obama: “No sympathy” for violence in Ferguson, edition.cnn.com, 26/11/2014, https://edition.cnn.com/2014/11/25/politics/obama-holder-ferguson/index.html
Calamur K., Ferguson Documents : Officer Darren Wilson’s Testimony, npr.org, 25/11/2014, https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2014/11/25/366519644/ferguson-docs-officer-darren-wilsons-testimony
Cuadra A., Gamio L., Kelly K. & Higham S., Chaos in a police vehicle, washingtonpost.com, 6/12/2014, https://www.washingtonpost.com/wp-srv/special/national/ferguson-reconstruction/
Desmond-Harris J. & Lind D., Why Darren Wilson wasn’t charged for killing Michael Brown, vox.com, 24/11/2014, https://www.vox.com/2014/11/24/7175967/darren-wilson-charges-michael-brown-ferguson
Fantz A., Almasy S. & Shoichet C.E., Tamir Rice shooting: No charges for officers, edition.cnn.com, 29/12/2015, https://edition.cnn.com/2015/12/28/us/tamir-rice-shooting/index.html
Ferguson Cop Darren Wilson Not Indicted in Shooting of Michael Brown, nbcnews.com, 25/11/2014, https://www.nbcnews.com/storyline/michael-brown-shooting/ferguson-cop-darren-wilson-not-indicted-shooting-michael-brown-n255391
Ferguson riots: Ruling sparks night of violence, bbc.com, 25/11/2014, https://www.bbc.com/news/world-us-canada-30190224
Follman M., Michael Brown’s Mom Laid Flowers Where He Was Shot – and Police Crushed Them, motherjones.com, 27/8/2014, https://www.motherjones.com/politics/2014/08/ferguson-st-louis-police-tactics-dogs-michael-brown/
Gremillion B., Five years later, Michael Brown’s father wants son’s case reopened, metrostl.com, 13/8/2019, https://metrostl.com/2019/08/13/five-years-later-michael-browns-father-wants-sons-case-reopened/
Halpern J., The Cop: Darren Wilson was not indicted for shooting Michael Brown. Many people question whether justice was done. newyorker.com, 3/8/2015, https://www.newyorker.com/magazine/2015/08/10/the-cop
Hernandez R., Here Are The Racist Emails Ferguson Officials Passed Around, npr.org, 4/3/2015, https://www.npr.org/sections/codeswitch/2015/03/04/390725377/here-are-the-racist-emails-ferguson-officials-passed-around
Kαρούσος Ε. (2019), Ιστορική καταγραφή του Κινήματος των Μαύρων Πανθήρων και ο ορισμός του πολιτισμικού τους υπόβαθρου, ΜΔΕ στα πλαίσια του ΠΜΣ Ευρωπαϊκές Κοινωνίες και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Παράρτημα Μυτιλήνης.
https://hellanicus.lib.aegean.gr/bitstream/handle/11610/20374/%CE%94%CE%99%CE%A0%CE%9B%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%97%20%CE%95%CE%A1%CE%93%CE%91%CE%A3%CE%99%CE%91%20%CE%A0%CE%9C%CE%A3%20%CE%95%CE%9A%CE%95%CE%9F%20%CE%95.%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%9F%CE%A3.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Levin S., Carry Ball: Family Wants Cops Who Man Removed, Charged; Says He Was Shot 25 Times, riverfronttimes.com, 5/6/2013, https://www.riverfronttimes.com/newsblog/2013/06/05/cary-ball-family-wants-cops-who-killed-man-removed-charged-says-he-was-shot-25-times?showFullText=true
McCormack D., St. Louis Rams players stage “hands up, don’t shoot” protest at NFL game in show of solidarity with Ferguson protesters, dailymail.co.uk, 30/11/2014, https://www.dailymail.co.uk/news/article-2855253/Five-St-Louis-Rams-players-field-arms-raised-hands-don-t-shot-gesture-solidarity-Ferguson-protesters.html
Moffitt K., Former Police Chief Tom Jackson discusses his new book about media, law enforcement and Ferguson,stlpublicradio.org, 10/8/2017, https://news.stlpublicradio.org/show/st-louis-on-the-air/2017-08-10/former-police-chief-tom-jackson-discusses-his-new-book-about-media-law-enforcement-and-ferguson
NewsOne Staff, Miami Heat Players Don Hoodies for Trayvon Martin, newsone.com, 24/3/2012, https://newsone.com/1954635/miami-heat-trayvon-martin/
Powell W., Police Officers Who Killed Kajieme Powell Won’t Face Charges, stlmag.com, 3/11/2015, https://www.stlmag.com/news/breaking-news-police-officers-who-killed-kajieme-powell-won%E2%80%99/
Robles F. & Bosman J., Autopsy Shows Michael Brown Was Struck at Least 6 Times, nytimes.com, 17/8/2014, https://www.nytimes.com/2014/08/18/us/michael-brown-autopsy-shows-he-was-shot-at-least-6-times.html?smid=pl-share
Sastry – Krbechek A. & Grisby – Bates K., When LA Erupted In Anger: A Look Back At Rodney King Riots, npr.org, 26/4/2017, https://www.npr.org/2017/04/26/524744989/when-la-erupted-in-anger-a-look-back-at-the-rodney-king-riots?t=1608494633041
Schmidt S.M., Apuzzo M. & Bosman J., Police Officer in Ferguson Is Said to Recount a Struggle, nytimes.com, 17/10/2014, https://www.nytimes.com/2014/10/18/us/ferguson-case-officer-is-said-to-cite-struggle.html?smid=pl-share
Southall A., Daniel Pantaleo, Officer Who Held Eric Garner in Chokehold, Is Fired, nytimes.com, 19/8/2019, https://www.nytimes.com/2019/08/19/nyregion/daniel-pantaleo-fired.html
Strauss C., Nets’ Jarrett Jack explains “I Can’t Breathe” T-shirts, usatoday.com, 9/12/2014,
https://eu.usatoday.com/story/sports/nba/2014/12/09/jarrett-jack-nets-cavaliers-i-cant-breathe-t-shirts-lebron-james-kyrie-irving/20125923/
Taub A., 11 essential facts about Ferguson and the shooting of Michael Brown, vox.com, 18/8/2014, https://www.vox.com/2014/8/18/6029019/9-essential-facts-about-whats-happening-in-ferguson-missouri-michael-brown
Ungar-Sargon B., Lessons For Ferguson In Creating A Diverse Police Department, fivethirtyeight.com, 5/1/2015, https://fivethirtyeight.com/features/lessons-for-ferguson-in-creating-a-diverse-police-department/
Woods B., Freddie Gray death: remaining charges dropped against police officers, theguardian.com, 27/7/2016, https://www.theguardian.com/us-news/2016/jul/27/freddie-gray-police-officers-charges-dropped
[1] Εμμανουήλ Σ. Καρούσος, ΜΔΕ “Ιστορική καταγραφή του Κινήματος των Μαύρων Πανθήρων και ο ορισμός του πολιτισμικού τους υπόβαθρου”, Ιανουάριος 2019, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, σελ. 34.
[2] Halpern J., The Cop: Darren Wilson was not indicted for shooting Michael Brown. Many people question whether justice was done. newyorker.com, 3/8/2015, https://www.newyorker.com/magazine/2015/08/10/the-cop
[3] Barrabi T., Michael Brown Robbed Convenience Store, Stole Cigarillos Before Darren Wilson Shooting, Dorian Johnson Says., ibtimes.com, 25/11/2014, https://www.ibtimes.com/michael-brown-robbed-convenience-store-stole-cigarillos-darren-wilson-shooting-dorian-1729359
[4] Robles F. & Bosman J., Autopsy Shows Michael Brown Was Struck at Least 6 Times, nytimes.com, 17/8/2014, https://www.nytimes.com/2014/08/18/us/michael-brown-autopsy-shows-he-was-shot-at-least-6-times.html?smid=pl-share
[5] Schmidt S.M., Apuzzo M. & Bosman J., Police Officer in Ferguson Is Said to Recount a Struggle, nytimes.com, 17/10/2014, https://www.nytimes.com/2014/10/18/us/ferguson-case-officer-is-said-to-cite-struggle.html?smid=pl-share
[6] Cuadra A., Gamio L., Kelly K. & Higham S., Chaos in a police vehicle, washingtonpost.com, 6/12/2014, https://www.washingtonpost.com/wp-srv/special/national/ferguson-reconstruction/
[7] Αντίστοιχη πρακτική δεν συνηθίζεται διότι αμέσως μόλις εκπνεύσει κάποιος σε δρόμο των ΗΠΑ, η περισυλλογή της σωρού του είναι άμεση.
[8] Οι επίσημες Αστυνομικές πηγές έκαναν λόγο για επίθεση με απειλητική διάθεση από τον Michael Brown προς τον Darren Wilson χρησιμοποιώντας τις γροθιές του μάλιστα, ενώ οι αυτόπτες μάρτυρες ακόμη και ο φίλος του Brown που τον συνόδευε την ίδια μέρα, είπαν πως είχε σηκώσει τα χέρια ψηλά στον αέρα ζητώντας να μην τον πυροβολήσουν λέγοντας πως είναι άοπλος. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο ο οποίος αφορά την αναλυτική αναφορά για την υπόθεση του Michael Brown: https://www.justice.gov/sites/default/files/opa/press-releases/attachments/2015/03/04/doj_report_on_shooting_of_michael_brown_1.pdf
[9] Follman M., Michael Brown’s Mom Laid Flowers Where He Was Shot – and Police Crushed Them, motherjones.com, 27/8/2014, https://www.motherjones.com/politics/2014/08/ferguson-st-louis-police-tactics-dogs-michael-brown/
[10] Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η στάση ενός ιδιοκτήτη κάβας ο οποίος οπλίστηκε για να τους αντιμετωπίσει θέτοντας ως πρώτη προτεραιότητα την ακεραιότητα της επιχείρησης του και αργότερα την σωματική ακεραιότητα των υπολοίπων αλλά και την δική του. Σημειώνεται πως περισσότερες από 60 συλλήψεις διαδηλωτών έγιναν κατά την διάρκεια των επεισοδίων. Ferguson riots: Ruling sparks night of violence, bbc.com, 25/11/2014, https://www.bbc.com/news/world-us-canada-30190224
[11] Bennett K., As We Remember the Militarized Response to the Ferguson Uprising, Trump Says Civilian Police Are Making “Good Use” of Military Weapons, aclu.org, 8/8/2017, https://www.aclu.org/blog/racial-justice/race-and-criminal-justice/we-remember-militarized-response-ferguson-uprising
[12] Bennett K., 365 Days and 605 Armored Military Vehicles Later: Police Militarization a Year After Ferguson, aclu.org, 7/8/2015, https://www.aclu.org/blog/criminal-law-reform/reforming-police/365-days-and-605-armored-military-vehicles-later-police?redirect=blog/speak-freely/365-days-and-605-armored-military-vehicles-later-police-militarization-year-after
[13] Ferguson Cop Darren Wilson Not Indicted in Shooting of Michael Brown, nbcnews.com, 25/11/2014, https://www.nbcnews.com/storyline/michael-brown-shooting/ferguson-cop-darren-wilson-not-indicted-shooting-michael-brown-n255391
[14] Calamur K., Ferguson Documents : Officer Darren Wilson’s Testimony, npr.org, 25/11/2014, https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2014/11/25/366519644/ferguson-docs-officer-darren-wilsons-testimony
[15] Desmond-Harris J. & Lind D., Why Darren Wilson wasn’t charged for killing Michael Brown, vox.com, 24/11/2014, https://www.vox.com/2014/11/24/7175967/darren-wilson-charges-michael-brown-ferguson
[16] Χαρακτηριστικό είναι δε πως ο T. Jackson κατηγόρησε την πολιτική σκηνή για έλλειψη αντικειμενικότητας.
Moffitt K., Former Police Chief Tom Jackson discusses his new book about media, law enforcement and Ferguson,stlpublicradio.org, 10/8/2017, https://news.stlpublicradio.org/show/st-louis-on-the-air/2017-08-10/former-police-chief-tom-jackson-discusses-his-new-book-about-media-law-enforcement-and-ferguson
[17] Ομοίως.
[18] Γνωστοποιήθηκε πως ο Darren Wilson ήταν ο αστυνομικός, ο οποίος τράβηξε την σκανδάλη μετά από σχεδόν μια εβδομάδα, στις 15 Αυγούστου 2014, και ενώ μαίνονταν τα επεισόδια στο Ferguson.
[19] Οι Αφρό - Αμερικανοί και οι Ισπανόφωνοι αποτελούσαν την μειοψηφία στο Αστυνομικό Τμήμα του Ferguson.
Ungar-Sargon B., Lessons For Ferguson In Creating A Diverse Police Department, fivethirtyeight.com, 5/1/2015, https://fivethirtyeight.com/features/lessons-for-ferguson-in-creating-a-diverse-police-department/
[20] Αναλυτικές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο κάτωθι ντοκιμαντέρ: Ferguson: A Report from Occupied Territory.
[21] Apuzzo M., Justice Department to Fault Ferguson Police, Seeing Racial Bias in Traffic Stops, nytimes.com, 1/3/2015, https://www.nytimes.com/2015/03/02/us/justice-department-report-to-fault-police-in-ferguson.html
[22] Taub A., 11 essential facts about Ferguson and the shooting of Michael Brown, vox.com, 18/8/2014, https://www.vox.com/2014/8/18/6029019/9-essential-facts-about-whats-happening-in-ferguson-missouri-michael-brown
[23] Στην περίπτωση Wilson βάσει των φωτογραφιών της αυτοψίας εξήχθη το συμπέρασμα πως βρισκόταν σε αμυντική στάση. Από την μελέτη των τραυμάτων του Brown δεν προέκυπτε ότι είχε ψηλά τα χέρια σαν να ήθελε να παραδοθεί. Ερωτηματικό παραμένει η στάση του σώματος του Wilson την στιγμή που πυροβολεί τον Brown. H οικογένεια του Michael Brown όρισε δικό της πραγματογνώμονα. Το 2017 με την κυκλοφορία του ντοκιμαντέρ Stranger Fruit, νέα στοιχεία ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τα οποία αποκάλυπταν, πως ο Brown δεν προχώρησε σε κλοπή μέσα στο παντοπωλείο αλλά σε ανταλλαγή προϊόντων. Ο πατέρας του Michael Brown το 2019, βασιζόμενος στα ανωτέρω στοιχεία, ζήτησε να ανοίξει εκ νέου η υπόθεση.
Gremillion B., Five years later, Michael Brown’s father wants son’s case reopened, metrostl.com, 13/8/2019, https://metrostl.com/2019/08/13/five-years-later-michael-browns-father-wants-sons-case-reopened/
[24] Bradner E., Obama: “No sympathy” for violence in Ferguson, edition.cnn.com, 26/11/2014, https://edition.cnn.com/2014/11/25/politics/obama-holder-ferguson/index.html
[25] Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για το κίνημα Black Lives Matter, η γένεση του οποίου προήλθε από αντίστοιχο περιστατικό και το Μillenial Activist United το οποίο ξεκίνησε τη δράση του από το Missouri και την συγκεκριμένη περίπτωση.
[26] Πέντε παίκτες της ομάδας του Αμερικανικού ποδοσφαίρου Saint Louis Rams, εισήλθαν στον αγωνιστικό χώρο με τα χέρια ψηλά μιμούμενοι κάποιον ο οποίος θέλει να παραδοθεί στις Αστυνομικές Αρχές. Η κίνηση τους παρέπεμπε ευθέως στην υπόθεση Brown παίρνοντας ταυτόχρονα θέση για την υπόθεση αλλά και δηλώνοντας κατά αυτό τον τρόπο την αλληλεγγύη τους τόσο στην οικογένεια του θύματος αλλά και στους διαδηλωτές.
McCormack D., St. Louis Rams players stage “hands up, don’t shoot” protest at NFL game in show of solidarity with Ferguson protesters, dailymail.co.uk, 30/11/2014, https://www.dailymail.co.uk/news/article-2855253/Five-St-Louis-Rams-players-field-arms-raised-hands-don-t-shot-gesture-solidarity-Ferguson-protesters.html
[27] Εξέχουσες προσωπικότητες, καθολικά αποδεκτές από την Μαύρη κοινότητα παρευρέθηκαν στο Ferguson με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτών, τους Jesse Jackson και Al Sharpton.
[28] Αναλυτικές πληροφορίες στην έκθεση για τον Αστυνομικό Τμήμα της πόλης του Ferguson στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.justice.gov/sites/default/files/opa/press-releases/attachments/2015/03/04/ferguson_police_department_report.pdf
[29] Hernandez R., Here Are The Racist Emails Ferguson Officials Passed Around, npr.org, 4/3/2015, https://www.npr.org/sections/codeswitch/2015/03/04/390725377/here-are-the-racist-emails-ferguson-officials-passed-around
[30] Levin S., Carry Ball: Family Wants Cops Who Man Removed, Charged; Says He Was Shot 25 Times, riverfronttimes.com, 5/6/2013, https://www.riverfronttimes.com/newsblog/2013/06/05/cary-ball-family-wants-cops-who-killed-man-removed-charged-says-he-was-shot-25-times?showFullText=true
[31] Powell W., Police Officers Who Killed Kajieme Powell Won’t Face Charges, stlmag.com, 3/11/2015, https://www.stlmag.com/news/breaking-news-police-officers-who-killed-kajieme-powell-won%E2%80%99/
[32] Associated Press in St. Louis, Vonderrit Myers Jr killing: no charges against off duty white police officer, theguardian.com, 19/5/2015, https://www.theguardian.com/us-news/2015/may/19/vonderrit-myers-jr-killing-no-charges-off-duty-white-police-officer
[33] Στις 3 Μαρτίου 1991, ο Rodney King θα ξυλοκοπηθεί άγρια από τέσσερις αστυνομικούς, έπειτα από καταδίωξη μεταξύ τους και αρνούμενος να σταματήσει σε σήμα για υπερβολική ταχύτητα. Οι σκηνές του ξυλοδαρμού κατεγράφησαν σε βίντεο το οποίο προβλήθηκε σε τηλεοπτικούς σταθμούς παγκόσμιας εμβέλειας. Στις 29 Απριλίου 1992 οι τρεις από τους τέσσερις αστυνομικούς απηλλάγησαν από τις κατηγορίες του ξυλοδαρμού και χρήσης εκτεταμένης βίας. Στο άκουσμα της απόφασης η Αφρό - Αμερικανική κοινότητα αντέδρασε, ξέσπασαν επεισόδια τα οποία διήρκησαν σχεδόν μια εβδομάδα έχοντας ως τελικό απολογισμό 63 νεκρούς, 2.383 τραυματίες, 12.111 συλλήψεις και φθορές άνω του 1 δις δολαρίων.
Sastry – Krbechek A. & Grisby – Bates K., When LA Erupted In Anger: A Look Back At Rodney King Riots, npr.org, 26/4/2017, https://www.npr.org/2017/04/26/524744989/when-la-erupted-in-anger-a-look-back-at-the-rodney-king-riots?t=1608494633041
[34] Στις 12 Απριλίου 2015, ο Freddie Carlos Gray Jr., συνελήφθη με την κατηγορία της κατοχής μαχαιριού. Μετά τη σύλληψη του, μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο στην περιοχή της Βαλτιμόρης, όπου και υπέκυψε στα τραύματα του έπειτα από μια βδομάδα νοσηλείας. Νωρίτερα είχε πέσει σε κώμα, απόρροια των χτυπημάτων που του είχαν καταφέρει οι αστυνομικοί. Ενώ ήταν ακόμη νωπές οι μνήμες για τον θάνατο του Michael Brown, οι κάτοικοι της Βαλτιμόρης διαδήλωσαν για περίπου δύο εβδομάδες με την ίδια θέρμη όπως και οι κάτοικοι του Ferguson. Ύστερα από δικαστική διαμάχη και οι 6 αστυνομικοί οι οποίοι συμμετείχαν στην υπόθεση Gray, αθωώθηκαν.
Woods B., Freddie Gray death: remaining charges dropped against police officers, theguardian.com, 27/7/2016, https://www.theguardian.com/us-news/2016/jul/27/freddie-gray-police-officers-charges-dropped
[35] Μάλιστα το στοιχείο το οποίο έκανε τον Zimmerman να υποπτευθεί τον Martin ήταν μια μπλούζα με κουκούλα που φορούσε ο τελευταίος. Αμέσως μετά την γνωστοποίηση του συμβάντος πολλοί αθλητές θέλοντας να συμπαρασταθούν στην οικογένεια του Martin και να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη, συμβολικά πριν την έναρξη των αγώνων φορούσαν μπλούζες με κουκούλα. Ακόμη θα πρέπει να αναφερθεί πως ο Zimmerman δεν ήταν αστυνομικός αλλά εθελοντής ενός προγράμματος για την προστασία της γειτονιάς το οποίο λεγόταν, Neighborhood Watch.
NewsOne Staff, Miami Heat Players Don Hoodies for Trayvon Martin, newsone.com, 24/3/2012, https://newsone.com/1954635/miami-heat-trayvon-martin/
[36] Alcindor Y., George Zimmerman found not guilty, usatoday.com, 13/7/2013, https://eu.usatoday.com/story/news/nation/2013/07/13/george-zimmerman-found-not-guilty/2514163/
[37] Για ακόμη μια φορά οι αθλητές πήραν μέρος με τον δικό τους τρόπο διαμαρτυρόμενοι για τον θάνατο του Garner φορώντας t-shirt με την φράση που επαναλάμβανε ο Garner στους αστυνομικούς κατά την διάρκεια της σύλληψης του.
Strauss C., Nets’ Jarrett Jack explains “I Can’t Breathe” T-shirts, usatoday.com, 9/12/2014,
https://eu.usatoday.com/story/sports/nba/2014/12/09/jarrett-jack-nets-cavaliers-i-cant-breathe-t-shirts-lebron-james-kyrie-irving/20125923/
[38] Ο ένας εκ των δύο αστυνομικών – o Daniel Pantaleo - ο οποίος ευθυνόταν για τον θάνατο του Garner απολύθηκε από το Αστυνομικό Σώμα στις 19 Αυγούστου 2019.
Southall A., Daniel Pantaleo, Officer Who Held Eric Garner in Chokehold, Is Fired, nytimes.com, 19/8/2019, https://www.nytimes.com/2019/08/19/nyregion/daniel-pantaleo-fired.html
[39] Fantz A., Almasy S. & Shoichet C.E., Tamir Rice shooting: No charges for officers, edition.cnn.com, 29/12/2015, https://edition.cnn.com/2015/12/28/us/tamir-rice-shooting/index.html