ΤΕΥΧΟΣ #10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2019

10  εγκληματο-λογικοί... Ορισμοί

Ομ. Καθηγητής Γιάννης Πανούσης

Ακροβάτης στο σχοινί

το μόνο που ξεδιάλυνα

φωνάζοντας’ Θεέ μου’

ήταν πως δεν εννοούσα υποχρεωτικά

και το Θεό των άλλων

Και καταπώς το είχα προφητέψει

όλες οι κάνες με σημάδεψαν

Γιώργος Παπούλιας, Οι πέντε υπηκοότητες ενός υπνοβάτη

Η δική μας γενιά των εγκληματολόγων [60 +] διέγραψε κι ολοκλήρωσε πλέον την πορεία της: με τα καλά της [επιτέλους διεξήχθησαν έρευνες πεδίου και δεν αρκεσθήκαμε, όπως οι παλαιότεροι, σε ‘υποθέσεις εργασίας’] και με τα κακά της [δεν διαμορφώθηκε ούτε μιά συγκροτημένη κοινότητα, ούτε μία ανοιχτή Σχολή Σκέψης, με συνέπεια να λειτουργούν υπόγειες διασυνδέσεις]. Οι διαπιστώσεις αυτές, οι οποίες δεν έχουν κανένα προσωπικό χαρακτήρα, με οδηγούν στο να καταγράψω τους κατ’εμέ ....ισμούς, τους οποίους οφείλει ν’αποφύγει η νέα γενιά των εγκληματολόγων [30+].

1.Οι περι-ορισμοί

Οι νέοι εγκληματολόγοι πρέπει να υπερβαίνουν καθημερινά και με αγώνα τα [όποια] εμπόδια που τους θέτει η ίδια η επιστήμη [π.χ επανάληψη των γνωστών θεωριών και αλληλοακυρώσεις συμπερασμάτων], που καλλιεργεί το ποινικό δίκαιο [π.χ η Εγκληματολογία συνιστά ‘βοηθητικό κλάδο’] (sic), που επιδιώκουν αρκετοί εξ ημών [π.χ ακραία πολιτική εργαλειοποίηση]. Χρειάζεται αρετή και τόλμη η εγκληματολογική ‘άσκηση’.

2.Επικαθ-ορισμοί

Μία επιστήμη, που θέλει να θεωρείται και να προβάλλεται ως αυτοτελής κι αυτοδύναμη, δεν πρέπει να εξαρτά τη μεθοδολογία της και τα πορίσματά της από οποιαδήποτε άλλη επιστήμη ή εξουσία. Η Εγκληματολογία δεν είναι το κατασταλτικό χέρι της Πολιτικής, ούτε το προληπτικό χάδι της Θρησκείας,ούτε το διακηρυκτικό μεγάφωνο κάποιας επανάστασης.

3.Βιοπ-ορισμοί/μετε-ωρισμοί

Είναι προφανές ότι, σε συνθήκες κρίσης [και όχι μόνον], ο κάθε εγκληματολόγος έχει ατομικές επαγγελματικές και κοινωνικές ανάγκες και υποχρεώσεις. Κατά συνέπεια, είτε ως νομικός-δικηγόρος, είτε ως κοινωνιολόγος-ερευνητής, πρέπει ‘να βγάλει το ψωμί του’. Πολλοί συνάδελφοι αιωρούνται αμήχανα ανάμεσα στην έρευνα, την επιστήμη και το επάγγελμα για μεγάλο χρονικό διάστημα, διατρέχοντας τον κίνδυνο ή ν’ απογοητευθούν εντελώς ή να προκαλέσουν’ συγχύσεις και ακυρώσεις ταυτότητας’.

4.Δι-ορισμοί

Η ανάληψη δημόσιας υπηρεσίας, η συμμετοχή σε επιτροπές αλλά και η όποια κρατική θέση, την οποία καταλαμβάνει ένας εγκληματολόγος, δεν πρέπει να του δίνει την αίσθηση της υπεροχής/ανωτερότητας απέναντι στους συναδέλφους του [για την εξυπηρέτηση αλλοτρίων σκοπών]. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται για/σε πολλούς που ανήκουν σε κόμματα,οι οποίοι μόλις αναλαμβάνουν π.χ να διοργανώσουν ένα συνέδριο, δεν επιλέγουν τους ειδικότερους αλλά τους ‘φίλα διακείμενους’.

5.Αφ-ορισμοί

Σε μία μικρή χώρα, όπως η Ελλάδα, όλοι γνωρίζουν όλους. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι ν’αλληλοσυμπαθιόμαστε ως άνθρωποι. Οφείλουμε όμως ν’αναγνωρίζουμε την επιστημονική αξία του συναδέλφου, ανεξάρτητα αν έχουμε επιφυλάξεις σε άλλα θέματα. Και κυρίως δεν πρέπει ‘να βγάζουμε τ’ απωθημένα μας’ σε δημόσιους χώρους ή να ζητάμε από ‘’τους δικούς μας’’ [π.χ υποψήφιους διδάκτορες] να  κατηγορούν ή ν’αγνοούν το έργο ‘του εχθρού μας’ (sic).

6.Διαχ-ωρισμοί

Παρά τις διάφορες προσπάθειες κατηγοριοποίησης των ελλήνων εγκληματολόγων, με βάση το έργο τους [κι όχι βέβαια τις λοιπές τους δραστηριότητες] σε συντηρητικούς,προοδευτικούς,ευρωπαίους, left/right κλπ ή με βάση την πανεπιστημιακή τους προέλευση [Νομική, Πάντειον, Εξωτερικό], νομίζω ότι τα σχετικά συμπεράσματα αποπνέουν περισσότερο υποκειμενισμούς συμπάθειας/αντιπάθειας παρά πείθουν για την εφαρμογή σταθερών και όμοιων κριτηρίων.

7.Πληθ-ωρισμοί/προ-ορισμοί

Η συνεχής και συνεχιζόμενη παραγωγή νέων εγκληματολόγων [μεταπτυχιακοί, υποψήφιοι διδάκτορες, διδάκτορες κλπ] δημιουργεί ένα εξειδικευμένο προλεταριάτο, το οποίο εμείς οι παλαιότεροι οφείλουμε να χειριστούμε[με όσα μέσα διαθέτουμε] αλλά και οι νεότεροι πρέπει ν’αποφύγουν τον αλληλοσπαραγμό. Στην ενότητα και στις αρχές βρίσκεται το μυστικό της επιτυχίας κι όχι στις [πελατειακές;] μοναχικές πορείες.

8.Εξ-ορισμοί/λοιδ-ωρισμοί

Το χειρότερο που μπορεί να κάνει ένας νέος εγκληματολόγος είναι ν’αποκλείσει από τη βιβλιογραφία του, την επικοινωνία του, τον επιστημονικό διάλογο κάποιους συναδέλφους επειδή διαφωνεί μαζί τους σε μεθοδολογικά ή άλλα [ελπίζω, όχι πολιτικά] επιστημολογικά ζητήματα. Και το χειροτερότερο είναι το ‘κουτσομπολιό’, το οποίο εμφανίζεται σαν κριτική.

9.Γεροντοκ-ορισμοί

Η αντίληψη ότι οι παλαιότεροι εγκληματολόγοι έχουν το δικαίωμα [την εξουσία;] να καταδυναστεύουν τους νεότερους δεν είναι μόνο λαθεμένη, είναι και καταχρηστική [από πολλές πλευρές]. Τους νέους τους καθοδηγούμε επιστημονικά εκεί που χρειάζεται, τους βοηθάμε όταν μας το ζητάνε και δεν επιτρέπουμε ν’ αδικηθούνε. Τα υπόλοιπα είναι εκ του πονηρού.

10.Φωσφ-ορισμοί

Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Οι αντανακλάσεις συχνά προέρχονται από παραμορφωτικό καθρέφτη. Η προσωπική αίγλη έχει αξία και όχι οι αντιφεγγιές [μέσω τρίτων].

Όλες οι παραπάνω σκέψεις δεν αποτελούν κάποιου είδους ηθικές παραινέσεις, από καθέδρας σοφία ή κινδυνολογικές προειδοποιήσεις. Είναι, κι έτσι θά’θελα να εισπραχθούν από τους νέους εγκληματολόγους, μία έκφραση αγάπης και κυρίως μια εξομολόγηση ελπίδας ότι δεν θα κάνετε κι εσείς τα δικά μας λάθη.

Εύχομαι από καρδιάς ούριο ταξίδι στους δικούς σας ...ισμούς.