ΤΕΥΧΟΣ #4 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017

Πώς αντιμετωπίζει η Ελλάδα την εμπορία ανθρώπων;

Παπαγεωργίου Αμαλία-Μαρία

Η διακίνηση και εμπορία ανθρώπων αποτελεί το τρίτο σε σειρά οργανωμένο έγκλημα μετά την εμπορία όπλων και ναρκωτικών. Αποφέρει ετησίως 27 δισεκατομμύρια δολάρια και συχνά τα κέρδη διοχετεύονται σε νομότυπες δραστηριότητες, αποτελώντας τη βιτρίνα για την νομιμοποιήσή τους. Η εκμετάλλευση των ανθρώπων (ενηλίκων και ανηλίκων) μπορεί να γίνει σεξουαλικώς, εργασιακώς και υπό τη μορφή εμπορίου οργάνων. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τους ανηλίκους παρατηρείται και η περίπτωση να απαχθούν ώστε να ενταχθούν σε ομάδες που συμμετέχουν σε ένοπλες συγκρούσεις. Πρόκειται για τη βάναυση και διαρκή καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με άλλα λόγια μία σύγχρονη μορφή δουλείας.

Ηρακλής Μοσκώφ

Το Γραφείο για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων ( Γραφείο Εθνικού Εισηγητή - Γ.ΕΘ.ΕΙΣ.) ιδρύθηκε το 2013 και Εθνικός Εισηγητής και επικεφαλής του ορίστηκε ο Ηρακλής Μοσκώφ, με τον οποίο συζητήσαμε για τις δράσεις του Γραφείου και τη σημερινή κατάσταση της καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων.

Βασική ευθύνη του Γραφείου είναι η σύσταση του Εθνικού Μηχανισμού Αναφοράς (Ε.Μ.Α.) για την αναγνώριση πιθανών θυμάτων, την αρωγή και προστασία τους. Επίσης ο κ. Μοσκώφ έχει στόχο τη δημιουργία Εθνικής Βάσης Δεδομένων, την επιμόρφωση συναρμόδιων φορέων που ασχολούνται με την καταστολή της εμπορίας ανθρώπων και την εμβάθυνση της συνεργασίας με όσους δραστηριοποιούνται στον τομέα της ευαισθητοποίησης του κοινού.

Παράλληλα, εκπροσωπεί τη χώρα στο Δίκτυο Εθνικών Εισηγητών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε διεθνείς Οργανισμούς που δραστηριοποιούνται σε ζητήματα καταπολέμησης της Εμπορίας Ανθρώπων (ΟΑΣΕ/ΣτΕ/ΟΗΕ) και είναι υπεύθυνο για τη σύνταξη εθνικών εκθέσεων και ερωτηματολογίων προς τους ανωτέρω οργανισμούς, ενώ μεριμνά επίσης και για τη συλλογή στοιχείων για εκθέσεις τρίτων χωρών, όπως η ετήσια έκθεση “Trafficking in Persons (TIP) Report" του State Department των Η.Π.Α. Η πολύ-θεματική εκστρατεία κοινωνικής ευαισθητοποίησης "Break the Chain", που πραγματοποιήθηκε με τη μορφή Φεστιβάλ για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2015, με αφορμή την Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καταπολέμησης της Εμπορίας Ανθρώπων, και έχει πλέον θεσμοθετηθεί, διέπεται από την ιδέα συ-στράτευσης του πολιτισμού και της τέχνης με την κοινωνική αφύπνιση και δράση, με στόχο να φωτιστούν οι πολλές και διαφορετικές οπτικές του φαινομένου της Εμπορίας Ανθρώπων.

Στο ίδιο πλαίσιο, εντάσσεται και η πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης του ιδιωτικού τομέα και των επιχειρήσεων με στόχο την απαλλαγή των αλυσίδων εφοδιασμού από προϊόντα και υπηρεσίες προερχόμενες από την Εμπορία Ανθρώπων. Το Γραφείο επίσης, συμμετέχει, μέσω του Εθνικού Εισηγητή, στο Εθνικό Συμβούλιο κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας της Γενικής Γραμματείας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης (Υπουργείο Εξωτερικών, Ελληνική Δημοκρατία, 2017).

Ο Εθνικός Εισηγητής ανέφερε ότι οι άνθρωποι που δουλεύουν σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, νοσοκομεία και γενικά σε φορείς που έρχονται σε επαφή με πιθανά θύματα trafficking, είναι σημαντικό να κινητοποιηθούν ως προς την καταπολέμηση της εμπορίας τους. «Εκτός από το ίδιο το θύμα υπάρχουν και τόσοι άλλοι που μπορούν να παρακινηθούν και να μιλήσουν», όπως και ο ίδιος τονίζει. Πιο συγκεκριμένα, έχει παρατηρήσει ότι όταν τα τηλεφωνήματα των πολιτών αυξάνονται δραστηροποιείται πιο εύκολα και η αστυνομία.

Ο κ. Μοσκώφ αναφέρει ότι πέρα από την αστυνομία το θύμα ή ο άνθρωπος που έχει έρθει σε επικοινωνία με κάποιο θύμα μπορεί να καλέσει ανώνυμα στην ΜΚΟ Α21 στο 1109, η οποία ενημερώνει το Ε.Μ.Α., αναλαμβάνοντας τη νομική υποστήριξη και εύρεση καταλύματος για το θύμα. Επίσης, θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την κινητοποίηση του Υπουργείου Παιδείας όσον αφορά την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση τόσο των μαθητών όσο και των γονέων στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη σεξουαλική αγωγή στα σχολεία. Επίσης, παρ' όλη τη σημερινή κατάσταση των προσφύγων και των μεταναστών στη χώρα μας ο κ.Μοσκώφ τονίζει ότι δεν έχουν αυξηθεί οι αναφορές για τα θύματα trafficking σε αυτούς τους πληθυσμούς, κάτι που φανερώνει ελλείψεις όσον αφορά τη διεξαγωγή ερευνών και αναφορών των θυμάτων από μέρους των διεθνών και μη οργανισμών.

«Η κλασική περίπτωση θύματος πια δεν υπάρχει, καθώς το trafficking έχει εξελιχθεί» αναφέρει ο κ.Μοσκώφ. Η ευαλωτότητα των θυμάτων, και η εκμετάλλευσή της, έχει οδηγήσει στο να μην υπάρχει ακριβώς η σχέση θύτη - θύματος αλλά στο να δημιουργείται μια σχέση συναλλαγής ανάμεσά τους, καθώς το θύμα πολλές φορές θα φέρει και άλλα άτομα στον διακινητή του αν ο τελευταίος του παραχωρήσει κάποιες ελευθερίες σε αντάλλαγμα. Η ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου εγκλήματος είναι ότι σε γενικές γραμμές εμφανίζεται ως κάτι το αποδεκτό από το ευρύ κοινό, σαν να μην είναι ακριβώς έγκλημα. Οι πολίτες το ανέχονται και δεν το θεωρούν απαραίτητα επικίνδυνο. Το «θύμα» θέλει και βρίσκεται εκεί, αν θέλει μπορεί να φύγει όποτε θέλει, θα ακούσεις να λένε. Δεν δείχνουν να καταλαβαίνουν την πολύπλοκότητα της σχέσης μεταξύ του διακινητή και του «εμπορεύματός » του. Τη βαθιά εκμετάλλευση του ίδιου του εαυτού του θύματος που ακόμη και το ίδιο είναι σαν να επιτρέπει στον διακινητή του να το εκμεταλλεύεται. Δεν σκέφτονται την πιθανή εξαρτητική σχέση που μπορεί να υπάρχει μεταξύ τους. Μία εξάρτηση που μπορεί να είναι οικονομική, νοητική και σε τόσα πολλά επίπεδα ψυχολογική. Σε τέτοιο σημείο που το θύμα πιστεύει πως δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, δεν μπορεί να ζήσει, να επιβιώσει αν δεν «δουλέψει» για τον διακινητή του. Σε τέτοιο σημείο που έχει κάνει τον εαυτό του να πιστέψει πως δεν μπορεί να φύγει, πως αυτή είναι πια η ζωή του.

Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 62% των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων προορίζονται για σεξουαλική εκμετάλλευση. Οι γυναίκες και τα ανήλικα κορίτσια ανέρχονται στο 96% των βεβαιωμένων και εικαζόμενων θυμάτων και εκτιμάται, ότι μόνο το 1-2% από τα θύματα ίσως κατορθώσει να γλιτώσει. Ο κ.Μοσκώφ λοιπόν τονίζει τη σημασία που έχει η κινητοποίηση όλων μας ενάντια στην εμπορία ανθρώπων αλλά και σε οποιοδήποτε έγκλημα. Πρέπει να μιλήσουμε, να φωνάξουμε, να πολεμήσουμε, να το προλάβουμε.

 

 

Talk Forward - To εργασιακό Τrafficking

2 Δεκεμβρίου 2017 | 10:30-13:00

Βιβλιοθήκη δήμου Αθηναίων

 

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την κατάργηση της Δουλείας, το φεστιβάλ Break the Chain διοργανώνει το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου τη συνάντηση «Talk Forward: Το εργασιακό Trafficking» στη Βιβλιοθήκη δήμου Αθηναίων, 10:30-13:00.

Πρόκειται για μια συνάντηση από επαγγελματίες του πεδίου που αποτυπώνουν την έκταση του προβλήματος, τις δυσκολίες αντιμετώπισής του και αναπτύσσουν θέσεις γύρω από το πρόβλημα της εκμετάλλευσης και εμπορίας ανθρώπων στον εργασιακό χώρο με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. Οι ομιλίες με εισηγητές εκπροσώπους θεσμικών εταίρων, κρατικών φορέων, ΜΚΟ, οργανώσεων και πρωτοβουλιών έχουν τις εξής θεματικές:

  1. Το εργασιακό Trafficking και ο ρόλος των Φορέων Κοινωνικής Αλληλεγγύης
  2. Εργασιακό Trafficking – Sex Trafficking: H έμφυλη διάσταση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης
  3. H εκπαίδευση και η ένταξη προσφύγων στην αγορά εργασίας ως ένας μηχανισμός πρόληψης εργασιακού Trafficking

Χαιρετισμό θα απευθύνει ο Εθνικός Εισηγητής για το Human Trafficking Ηρακλής Μοσκώφ και  ο Αντιδήμαρχος Μεταναστών, Προσφύγων και Δημοτικής Αποκέντρωσης, Λευτέρης Παπαγιαννάκης. Το συντονισμό έχουν αναλάβει οι: Κωστής Παπαϊωάννου, πρώην Γενικός Γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Γιώργος Σταμάτης, ιδρυτής πλατφόρμας helpis.gr

** Περισσότερες λεπτομέρειες στη στήλη μας AGENDA


H Αμαλία-Μαρία Παπαγεωργίου είναι ψυχολόγος.