Snuff Films: Μύθος ή Πραγματικότητα;

Σοφία Ακρίβου

Η ορολογία του snuff film πρωτοεμφανίστηκε  το 1971, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο 'The Family: The Story of Charles Manson'sDune Buggy Attack Battalion' του Ed Sanders.[1] Το βιβλίο κάνει αναφορά στην ιστορία της Οικογένειας του Charles Manson, ο οποίος σύμφωνα με μαρτυρία είχε καταγράψει με μια κάμερα Super 8 την δολοφονία μιας από τις γυναίκες που είχε σκοτώσει. Τα snuff video επίσης, μπορεί να περιλαμβάνουν θυσίες ζώων όπως και αποκρουστικά σεξουαλικά όργια που οδηγούν ακόμα και στον θάνατο των συμμετεχόντων.

Όσον αφορά τον ορισμό της λέξης, τα αγγλικά λεξικά δίνουν τον ορισμό «πορνογραφική ταινία που απεικονίζει έναν αληθινό φόνο». Δεν παρέχουν βεβαίως καμία πληροφορία σχετικά με την ύπαρξη τέτοιων ταινιών. Δικαιολογημένα, αφού το ίδιο το FBI δεν έχει τίποτε στα χέρια του. Ο εν λόγω όρος πρωτοεμφανίστηκε την δεκαετία του '70 και υποτίθεται πως περιέγραφε ταινίες που απεικόνιζαν πραγματικούς φόνους.

  Η πρώτη που κυκλοφόρησε ποτέ ως αυθεντική snuff ήταν η ομώνυμη ταινία Snuff (1976) που ήταν ουσιαστικά όμως μια επανακυκλοφορία, με προσθήκη μερικών σκηνών ακόμη, της ταινίας Slaughter που είχε παραχθεί στην Αργεντινή το 1971 και είχε ως υπόθεση μια ομάδα μηχανόβιων που οδηγούνται από τον αρχηγό τους σε ένα σωρό «αληθινές» δολοφονίες σύμφωνα με την ίδια την εταιρεία παραγωγής.[2] Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη ταινία του Michael Findlay, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, μέχρι που το περιοδικό Variety αποκάλυψε την απάτη πίσω από την ταινία, που φυσικά ήταν προϊόν μυθοπλασίας. Παρόλα αυτά, ο εισαγγελέας της Νέας Υόρκης διέταξε έρευνα, για να ανακαλύψει τελικά ότι όλα ήταν ψεύτικα.

Tα snuff films ανήκουν σε μια κατηγορία που μάλλον ορίζει την ίδια την έννοια των ταινιών τρόμου, αφού πρόκειται για ταινίες που δείχνουν πραγματικές δολοφονίες ανθρώπων και όχι ψεύτικες ή έστω καλοφτιαγμένες και αληθοφανείς. Τέτοια γεγονότα (Snuff events), σίγουρα δεν πρόκειται να τα βρει κάνεις σε κάποιον πίνακα ανακοινώσεων η σε κάποια δημοφιλή ιστοσελίδα, προκειμένου να τα προσεγγίσει και να λάβει μέρος.  Είναι καθαρά κλειστού τύπου εκδηλώσεις, που κάποιος προσκαλείται κατόπιν υποδείξεις από τον στενό κύκλο των διοργανωτών. Τα συγκεκριμένα ‘‘πάρτι’’ έχουν αρκετές φορές αν όχι τις περισσότερες, cult χαρακτήρα,  εξυπηρετώντας λατρευτικές αρρωστημένες ορέξεις σκοτεινών θρησκευτικών Σεχτών. Σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς τέτοιες εκδηλώσεις ήταν συνηθισμένες (Ανθρωποθυσίες, σεξουαλικά όργια, θυσίες ζώων για χάρη των ειδώλων και των αρχαίων θεών) βλέπε Μάγιας και Ελευσίνια μυστήρια.  Αρκετές Snuff ταινίες είναι γνωστές. όπως το 8MM του 1999 και άλλες λίστα των οποίων μπορεί κανείς να βρει στο διαδίκτυο.[3]

Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους δημιουργούνται αυτές οι ταινίες, σύμφωνα με τον μύθο τουλάχιστον, είναι τόσο για καθαρή απόλαυση όσο και οικονομικοί. Όσον αφορά την πρώτη κατηγορία υπάρχουν αρκετές καταγραφές ανά τα χρόνια από serial killers τόσο βιασμών όσο και φόνων που έχουν διαπράξει οι ίδιοι ή οι συνεργοί τους. Η δεύτερη κατηγορία είναι πιο περίεργη καθώς υποτίθεται ότι υπάρχει ένα δίκτυο αρκετά πλούσιων και διεστραμμένων ανθρώπων οι οποίοι πληρώνουν για την αγορά ή ακόμη και την δημιουργία τέτοιων ταινιών με θύματα ανθρώπους που δεν αναζητεί κανείς όπως άστεγους ή άτομα του τρίτου κόσμου και δράστες δολοφόνους που δεν λένε όχι σε ένα τέτοιο εισόδημα.[4]

Σε πρόσφατο βιβλίο επί του θέματος, ο συγγραφέας Jamie Bartlett καταγράφει περιστατικά αυτοκτονιών, ακραίας παιδικής πορνογραφίας, εμπορίου όπλων, ναρκωτικών και άλλων παράνομων ουσιών καθώς και αρκετού νεοναζισμού και bullying μεταξύ άλλων. Αλλά αυτά είναι υλικά που μπορεί να βρει κανείς και στο mainstream, «παραδοσιακό», μη σκοτεινό Web. Κι έτσι απ' ό,τι φαίνεται το Dark Web, δεν οδηγεί σε κάποια σκοτεινότερα μονοπάτια από αυτά που μπορεί να βρει κανείς online, με λίγο ψάξιμο, ανά πάσα στιγμή. Ας μην ξεχνάμε ότι πέραν από τα όσα ακούγονται κατά καιρούς για το υπερ-δαιμονοποιημένο Dark Web, ο βαθμός κρυπτογράφησής του, επιτρέπει να πραγματοποιούνται με ασφάλεια επικοινωνίες μεταξύ πολιτών σε καταπιεστικά καθεστώτα και διευκολύνει την κυκλοφορία εγγράφων που οδηγούν σε αποκαλύψεις τύπου Snowden, όπως αναφέρει το άρθρο του WIRED, με τίτλο "Οδηγός για την φωτεινή πλευρά του Dark Web" (Berthier & Cukier, 2008).

  Οι φήμες αναφέρουν ότι μπορεί κανείς να βρει στην μαύρη αγορά τέτοιου είδους ταινίες με 10.000 δολάρια, (το master copy), αλλά τα αποδεικτικά στοιχεία, οι κασέτες δηλαδή, είναι… άφαντες!

  Υπάρχουν ταινίες που έχουν καταπιαστεί με αυτό το θέμα και χωρίζονται σε 2 μεγάλες κατηγορίες, αυτές που κυκλοφόρησαν οι ίδιες ως αυθεντικές snuff και αυτές που η υπόθεση τους στηρίζεται σε snuff films. Η πρώτη ταινία που κυκλοφόρησε ποτέ ως αυθεντική snuff ήταν η ομώνυμη ταινία Snuff (1976).

Επιπλέον, άλλη μία ταινία είναι η τετραλογία «ταινιών» Faces of Death με την πρώτη να κυκλοφορεί το 1978 και να αποτελεί, εν είδη ντοκιμαντέρ, μια συρραφή πραγματικών ατυχημάτων, εικόνων από εκρήξεις βομβών και κακοποιήσεις ζώων μαζί με πάρα πολλούς ψεύτικους φόνους που παρουσιάζονται ως αληθινοί.[5]

Εν έτη 1980, δημιουργήθηκε η σειρά Cannibal Holocaust του Ruggero Deodato το οποίο αποτελεί ιδιαιτερότητα μιας και η εισαγωγή της ταινίας παραπέμπει ευθέως σε snuff film καθώς αποτελεί αποσπάσματα βιντεοσκοπήσεων που ανακαλύπτει ένας ανθρωπολόγος σε αναζήτηση κάποιων ερευνητών που θα έκαναν ένα ντοκιμαντέρ για δύο φυλές ιθαγενών στην ζούγκλα του Αμαζονίου και οι οποίοι κατέληξαν κυριολεκτικά στο τραπέζι των ιθαγενών. Λόγω της αληθοφάνειας των σκηνών, ο Deodato χρειάστηκε να υπερασπιστεί τον εαυτό του στα δικαστήρια, παρουσιάζοντας τους ίδιους τους ηθοποιούς για να πείσει ότι δεν ήταν νεκροί. Στην ταινία παρόλα αυτά υπάρχουν και οι αληθινές δολοφονίες ζώων, μεταξύ των οποίων 2 μαϊμούδες και 1 χελώνα, τα οποία αν και δόθηκαν στους ιθαγενείς για φαγητό έχουν οδηγήσει τον Deodato να κάνει δηλώσεις μετάνοιας για αυτές τις σκηνές.

Στην εν λόγω ταινία, το σοκ ήταν αληθινά πρωτόγνωρο και δεν μπορούσε να συγκριθεί με τίποτα από όσα είχαν προηγηθεί. Ο κόσμος έβγαινε αποτροπιασμένος έξω από τις κινηματογραφικές αίθουσες, έκανε εμετό με αυτά που έβλεπε στο πανί και πάρα πολύ σύντομα το «Cannibal Holocaust» άρχισε να θεωρείται η απόλυτη Snuff ταινία. Οι πρωταγωνιστές της άλλωστε δεν ήταν μεγάλοι αστέρες του σινεμά, αλλά ηθοποιοί άγνωστοι που κανείς δεν θυμόταν να τους είχε ξαναδεί στη μεγάλη οθόνη: εύκολα θα μπορούσαν να έχουν πέσει αληθινά θύματα της ταινίας και να είχαν… φαγωθεί μπροστά στην κάμερα για τις ανάγκες του σεναρίου. Άλλωστε, τα ονόματα των ηθοποιών που υποτίθεται πως υποδύονταν τους ιθαγενείς δεν αναφέρονταν καν στους τίτλους τέλους και αφού κάποιος το παρατήρησε αυτό, το συμπέρασμα βγήκε: ήταν ξεκάθαρο πως είχαμε να κάνουμε με αληθινούς κανιβάλους.

Η ταινία δέχθηκε άπειρη λογοκρισία. Όσο περισσότερο μεγάλωνε η φήμη της τόσο περισσότερο αυξανόταν και η λογοκρισία που δεχόταν.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι στην  ταινία αυτή, μελετάται το ζήτημα της έννοιας του πολιτισμού, ανάμεσα σε μια κοινωνία τεχνολογικά αναπτυγμένης και σε μια πρωτόγονη κοινωνία ιθαγενών παίρνοντας ξεκάθαρα κριτική θέση του σύγχρονου απάνθρωπου πολιτισμού που έχουμε αναπτύξει καθώς και της άποψης μας για την ξεκάθαρη ανωτερότητα  μας απέναντι στους ιθαγενείς.

Στην γιαπωνέζικη σειρά έξι ταινιών με τίτλο «Guinea Pig», οι σκηνές βασανιστηρίων και φόνων ήταν τόσο αληθοφανείς, που θεωρήθηκαν και αυτές ως πραγματικές ταινίες «snuff». Το FBI έμαθε για την ταινία όταν ο Charlie Sheen είδε μία από αυτές και θεώρησε πως πρόκειται για αληθινή. Έτσι ειδοποίησε τις αρχές που ξεκίνησαν έρευνα. Οι κατηγορίες αποσύρθηκαν όταν το ντοκιμαντέρ «Making of the Guinea Pig», που εξηγούσε πως γυρίστηκε η ταινία, έφτασε στα χέρια τους.

Η υπόθεση της πραγματευόταν έναν δολοφόνο που απαγάγει μια γυναίκα και την βάζει σε ένα κρεβάτι σε ένα υπόγειο με σκοπό να φτιάξει από αυτή το «Λουλούδι από Σάρκα και Αίμα» του τίτλου καταγράφοντας σε βιντεοκάμερα όλη αυτή την «δημιουργία» του. Η ταινία έγινε επίσης γνωστή καθώς η ταινία «ενέπνευσε» τον Ιάπωνα serial killer Tsutomu Miyazaki ο οποίος αποφάσισε να αναπαράγει σκηνές της ταινίας με τα θύματα του.

Horror ταινίες που έχουν βγει μέσα στα 00s μοιάζουν πολύ πιο αληθοφανείς από ορισμένες σκηνές του «Cannibal Holocaust», ενώ είναι χαρακτηριστικό πως πρόσφατα ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός Έλι Ροθ, στενά συνδεδεμένος με την horror κουλτούρα και δημιουργός των δυο «Hostel», δήλωσε πως συνάντησε εκ νέου αυτή τη φυλή, πρόβαλλε στα σημερινά μέλη της το «Cannibal Holocaust» και αυτά… γελούσαν με αυτό που έβλεπαν επί της οθόνης και αναρωτιόντουσαν πώς γίνεται κάποτε, κάποιοι πολιτισμένοι να πίστεψαν πως αυτές οι σκηνές είναι αληθινές.

Επιπλέον, υπάρχουν και άλλες ταινίες που ασχολούνται με το θέμα snuff films για τις οποίες μπορεί κανείς να δει περισσότερες πληροφορίες στο διαδίκτυο.[6]

Σοφία Ακριβού, Κοινωνιολόγος, ΜΔΕ Διοίκηση ανθρωπίνων πόρων