Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη

Χριστιάννα Στυλιανίδου

Με την ενημέρωση και τις συνεχείς δράσεις όλα είναι δυνατά. Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στην προσπάθεια της εξάλειψης των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Εισαγωγή

Επειδή η αναγνώριση της αξιοπρέπειας, που είναι σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας, καθώς και των ίσων και αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων τους αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο[1].

Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί τη βάση του κράτους δικαίου και της ειρηνικής συνύπαρξης εντός μίας κοινωνίας. Η σύγχρονη βάση της έννοιας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τέθηκε με το Διαφωτισμό ενώ απέκτησε ‘’βαθύτερο’’ και ουσιαστικότερο περιεχόμενο μετά το β’ παγκόσμιο πόλεμο, καθώς η διδασκαλία και ανάπτυξή τους θεωρήθηκε ως απαραίτητο στοιχείο, ούτως ώστε να μπορέσει η ανθρωπότητα να επανέλθει από τις φρικαλεότητες του πολέμου και τις αντίστοιχες καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων[2].

Ως ανθρώπινα δικαιώματα θα μπορούσαμε -πολύ απλοϊκά- να ορίσουμε τους γενικώς παραδεδεγμένοι και αναπαλλοτρίωτους κανόνες, δικαιώματα τα οποία κάθε άτομο δικαιούται την απόλαυσή τους απλώς και μόνο υπό την ιδιότητά του ως άνθρωπος. Είναι δε, διεθνή (εφαρμόζονται και ισχύουν παντού) και διαφυλάττουν την ισότητα (ισχύουν τα ίδια για όλους).Ανάμεσα στα πιο ουσιώδη δικαιώματα θα μπορούσαμε δε, να κατατάξουμε το δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία από τη δουλεία, την ελευθερία από τα βασανιστήρια, το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, την ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης, της θρησκείας και της έκφρασης, το δικαίωμα στην εργασία κοκ.

Παρά τη συνεχή εμβάθυνση και διερεύνηση του υπό εξέταση πεδίου, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί ένα σχεδόν καθημερινό φαινόμενο στη σύγχρονη κοινωνία. Για την αποτροπή και τον περιορισμό των παραβάσεων αυτών δραστηριοποιούνται ανά τον κόσμο διάφορες οργανώσεις, οι οποίες μέσα από τις προτάσεις, τις δράσεις και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού ευελπιστούν να αλλάξουν την εν λόγω κατάσταση.

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη (ΕλΕΔΑΠ) είναι η παλαιότερη Μη Κυβερνητική Οργάνωση (είναι λοιπόν ανεξάρτητη οιασδήποτε πολιτικής ή κρατικής εξουσίας) προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα και αποτελεί από την ίδρυσή της, τακτικό μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, (Fédération Internationale des Droits de l’Homme). Ιδρυθείσα αρχικά το 1936, με πρόεδρο τον Αλέξανδρο Σβώλο, διαλύθηκε από την δικτατορία της 4ης Αυγούστου και εν συνεχεία επανιδρύθηκε το 1953 για να διαλυθεί εκ νέου από τη δικτατορία του 1967 αλλά ανασυγκροτείται τελικώς στα τέλη του 1974. Προς ενίσχυση του έργου της Ένωσης λειτουργεί, από το 2008, η Ομάδα Θεσσαλονίκης της Ένωσης, η οποία δραστηριοποιείται σε θέματα δικαιωμάτων στη Β. Ελλάδα ενώ το 2015 συστάθηκε και η Ομάδα Κρήτης.

Ο σκοπός της συνίσταται στη «διάδοση, υπεράσπιση και ανάπτυξη των αρχών που αναγνωρίζουν στο άτομο και τους διάφορους κοινωνικούς σχηματισμούς θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες…». Ως χαρακτηριστικό δε, σημείο των θεμελιωδών αυτών δικαιωμάτων νοείται «η διασφάλιση της τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού, φύλλου και η καταπολέμηση κάθε άλλης αθέμιτης διάκρισης…»[3].

Βασικοί οδηγοί για την επίτευξη αυτού του σκοπού και τον προσδιορισμό του περιεχομένου των εν λόγω δικαιωμάτων αποτελούν διεθνή κείμενα, όπως η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και τα πρόσθετα Πρωτόκολλα αυτής αλλά και το Ελληνικό Σύνταγμα. Ως εργαλεία δε για την πάταξη ή τον περιορισμό των παραβιάσεων που υφίστανται καθημερινά τα ανθρώπινα δικαιώματα νοούνται κυρίως η θεωρητική επεξεργασία των σύγχρονων δεδομένων και της κατάστασης των δικαιωμάτων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο, η πρόληψη των παραβιάσεων μαζί με την καθημερινή επαγρύπνηση και παρέμβαση για την προστασία των θυμάτων.

Με απώτερο λοιπόν στόχο την επίτευξη του σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα, η Ένωση μελετά τα προβλήματα των πολιτών που ανακύπτουν από την ασάφεια, την ερμηνεία ή την εφαρμογή των σχετικών με τα ανθρώπινα δικαιώματα διατάξεων, σε ατομικό ή/και συλλογικό επίπεδο και υποβάλλει προτάσεις για την επίλυσή τους, παρέχει νομική αρωγή, στοχεύει στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και την εμβάθυνση του δημοσίου διαλόγου γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα, μέσω της διοργάνωσης διαλέξεων, συνεδρίων, δημοσιεύσεων κοκ. Για την βέλτιστη εκπλήρωση των σκοπών της η Ένωση επιδιώκει την συνεργασία με άλλους φορείς που δραστηριοποιούνται στον χώρο των δικαιωμάτων (όπως για παράδειγμα οργανώσεις δικαιωμάτων, τον Συνήγορο του Πολίτη, την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, αλλά και διεθνείς οργανισμούς, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης και τα Ηνωμένα Έθνη).

Ειδικότερα, κατά τα τελευταία χρόνια η Ένωση έχει προχωρήσει σε πλήθος δημοσιεύσεων και αναρτήσεων σχετιζόμενες με τα κοινωνικά δικαιώματα, την ιθαγένεια, τη μετανάστευση, τον ρατσιστικό λόγο και τη βία, τις σχέσεις του κράτους και της εκκλησίας, τις μειονότητες και την αστυνομική αυθαιρεσία. Επιπροσθέτως εκδίδονται ανακοινώσεις και δελτία τύπου σχετικά με θέματα της επικαιρότητας αναδεικνύει τα προβλήματα της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που λαμβάνουν χώρα ενώ με δράσεις, σεμινάρια και προγράμματα προσπαθεί να διαδώσει και να θεμελιώσει την επιτακτική ανάγκη δράσης εκ μέρους όλων μας. Την προώθηση των σκοπών της εξυπηρετεί και η έμπρακτη παρέμβαση στη δικαστική διεκδίκηση των δικαιωμάτων, με την κατάθεση μηνυτήριων αναφορών αλλά και την υποστήριξη προσφευγόντων στο ΕΔΔΑ. Η ενημέρωση δε για τις τρέχουσες εξελίξεις σε σημαντικές δίκες σχετιζόμενες με το ζήτημα αποτελεί μία ακόμη δράση τους.

Οι δραστηριότητες και το έργο της Ένωσης βασίζονται κυρίως στην εθελοντική συμβολή των μελών της, αξίζει να την γνωρίσουμε και να  υποστηρίξουμε τις δράσεις της. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της http://www.hlhr.gr/, για περισσότερες πληροφορίες και λάβετε γνώση για τα ζητήματα που άπτονται της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και για τις προσεχείς εκδηλώσεις που διοργανώνονται. Επιτελούν ένα έργο που αξίζει να προωθηθεί.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά δε η από 26 Απριλίου 1936 Ιδρυτική πράξη της Ένωσης «Με την διαφώτισιν, με την συνεργασίαν προς τας κοινωνικάς οργανώσεις, με την πρακτικήν υποστήριξιν πάσης γενικής σημασίας υποθέσεως της ελευθερίας των ατόμων και των ομάδων, θέλομεν να συντελέσωμεν εις τον σχηματισμόν βαθυτέρας επιγνώσεως δια την κοινωνικήν χρησιμότητα των δημοκρατικών ελευθεριών. Ως επιστήμονες έχομεν καθήκον να ενισχύσωμεν την ανόρθωσιν και την επέκτασιν του Κράτους του Δικαίου, να καταγγείλωμεν την κατάπτωσιν του πνεύματος της ελευθερίας, αρνούμενοι συστηματικά την καταπίεσιν, και να προαγάγωμεν το φιλελεύθερον και δημοκρατικόν περιεχόμενον του πολιτεύματος, επωφελούμενοι της προσεχούς ψηφίσεως του νέου Συντάγματος, ώστε να απορρεύση και από εκεί νέα κατεύθυνσις της νομοθεσίας, της διοικήσεως, της δικαιοσύνης».Είναι υποχρέωση όλων μας η διαφύλαξη και η προώθηση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του ατόμου. Καιρός να πράξουμε.

*  Η Χριστιάννα Στυλιανίδου είναι δικηγόρος, ΜΔΕ Ποινικού Δικαίου.

---